Abstract:
پس از فروپاشی خلافت عثمانی در سالهای بعد از جنگ جهانی اول، سرزمین های تحـت سـلطه این امپراطوری دچار یک شرایط خاص سیاسی و حکومتی شد و یکحالت از هم گـسیختگی در این سرزمین هـا بـه وجـود آمـد، کمـال آتـاتورک توانـست در سـال ١٩٢٣ قـسمت کـوچکی از امپراطوری عثمانی را تحت نام ترکیه بازسـازی و کـشور ترکیـه نـوین را تاسـیس کنـد. آتـاتورک تلاش کرد یک نظام هوادار مدرنیسم غربـی در ترکیـه بـه وجـود آورد و در ایـن راسـتا دسـت بـه اصلاحاتی در ترکیه زد تا این کشور را به سمت پیشرفت و غربی شدن به پیش بـرد و در ایـن راه اولین اقدام خود را در جدا سازی دین از سیاست عملی کرد. تـا ابتـدای دهـه ١٩٥٠ کـه آتـاتورک روی کار بود فرصتی برای دیگر حرکت ها و احزاب سیاسی و از جمله احزاب اسـلامی در ترکیـه به وجود نیامد، ولی بعد از مرگ آتاتورک یک جریان ضعیفی از دموکراسی در ترکیه شـکل گرفـت و همین امر فرصتی بود تا عدنان مندرس حزب دموکراسی راست گرا را که اقدام بـه فعالیـت هـای دینی می کرد، تاسیس کند. به تدریج احزاب اسلامی قدرتمند تری از جمله حـزب رفـاه و حـزب فضیلت شکل گرفتند که توانستند در دوره فعالیت خود تا اندازه زیادی وارد گـود قـدرت سیاسـی شده و از این زمان به بعد جریانی از احزاب اسلامی در ترکیه به وجود آمد کـه در حـوزه سیاسـت با قدرت تمام دست به فعالیت زدند، و نتیجه نهایی آن منجر به این شد کـه در سـال ٢٠٠٢ حـزب عدالت و توسـعه بـه عنـوان یـک حـزب اسـلام گـرا، بـه صـورت مـستقل قـدرت را در دسـت گرفت .
Machine summary:
"این احزاب در آغاز شکل گیری به صورتی کاملا محافظه کارانه عمل می کرده و تـا آنجـا کـه ممکن بود از رودررو شدن با حزب حاکم و به خصوص نظامیان دوری می جستند، به تـدریج و با تحولات سیاسی داخلی از جمله شرایط بد اقتصادی در ترکیه و بین المللی همچون پیـروزی انقلاب اسلامی ایران و وقوع حرکت های بنیاد گرایانه در خاور میانه از اوائل دهه ٨٠ موقعیتی برای این احزاب پیش آمد که بتوانند با جسارت و قدرت بیشتری وارد فعالیـت هـای سیاسـی شده و این امر باعث شد که پس از پیروزی در انتخابات حکومت های ائتلافی با دیگر احـزاب سیاسی تشکیل دهند.
نمونه بارز این نوع احزاب، حـزب رفـاه اسـت کـه بـا وسـعت دادن بـه فعالیت های سیاسی خود در اکثر انتخابات شرکت کرده و آراء نسبتا خوبی را نیـز کـسب مـی کرد، این حزب در انتخابات شهرداری ها بسیار درگیر بود و در چندین نوبت توانست در ایـن انتخابات پیروزیهایی به دست آورد و افرادی را به عنوان شهردار معرفی کند ولـی اوج قـدرت گیری این حزب به انتخابات سراسری سال ١٩٩٦ مربوط می شود که آراء قابل توجهی کـسب کرد و نجم الدین اربکان به عنوان رهبر این حزب موفق شد برای یک سال بـه عنـوان نخـست وزیر ترکیه حکومت تشکیل داد.
اگر چه بیشتر این احزاب بعـد از شـکل گیـری و حـضور در صحنه های سیاسـی بـه وسـیله کودتـای نظامیـان و رأی دادگـاه قـانون اساسـی ترکیـه منحـل می شدندولی توانستند نظر مردم را تا اندازه زیادی به خود جلب کـرده کـه حاصـل جمـع ایـن تلاش ها پیروزی حزب عدالت توسعه به عنوان یک حزب اسلام گرا در انتخابات سـال ٢٠٠٢ شد که برای اولین بار توانست بدون ائتلاف با دیگر احزاب سیاسی قدرت را در دست گیـرد و حکومتی تشکیل دهد که کماکان نیز ادامه دارد."