Abstract:
در ایران، استفادة بیرویه از آفتکشها و کودهای شیمیایی منجر به آسیب شدید به منابع آب و خاک، کاهش حاصلخیزی و عملکرد زمین، آلودگی محیطی، صدمه دیدن چرخة زیستمحیطی طبیعت و مشکلات بهداشتی برای انسان، دام و طبیعت شده است. هرچند در این زمینه برنامهریزی و اقدامات مختلفی صورت گرفته، امّا برای پیریزی مطمئنتر این مسئله، ارزیابی و شناخت علمی پایداری کشاورزی و انتخاب مناسبترین راههای برای حرکت از وضع موجود به وضعیّت مطلوب ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل موثّر بر پایداری کشاورزی مزارع گندم در شهرستان کرمانشاه است. جامعة آماری پژوهش که به صورت پیمایشی انجام شد شامل مجموعة گندمکاران آبی بود که در شهرستان کرمانشاه به کشاورزی اشتغال داشته و از این تعداد 300 نفر از طریق نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه، مهمترین ابزار جمعآوری اطّلاعات در پژوهش حاضر بود. در کنار پرسشنامه، از تکنیک مصاحبه نیز استفاده شد. روایی شاخصها و گویهها در پرسشنامه توسّط متخصّصان فن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی ابزار پژوهش، ضریب آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید که مقدار به دست آمده (82/ 0) نشاندهندة پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. در بخش تحلیل دادهها روشهای مختلف آماری بهویژه رگرسیون چندگانه با استفاده از نرمافزار SPSS به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که مزارع بیشتر کشاورزان (6%/ 74) در وضعیّت ناپایدار قرار دارد. نتایج همچنین بیانگر آن است که بین میزان پایداری مزارع کشاورزان با متغیّر سن و سطح تحصیلات آنان رابطه وجود نداشته ولی با متغیّرهای میزان عملکرد و نوع مالکیّت رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که وضعیّت بهبود پایداری مزارع کشاورزان در کرمانشاه بیش از هر عاملی به ترتیب از عوامل زراعی- فنّی، اقتصادی - اجتماعی و آموزشی - ترویجی تاثیر میپذیرد.
Inappropriate use of pesticides and fertilizers in Iran has led to severe damages on soil and water resources; reduce the fertility and performance of the lands، environmental contamination، and damage to the ecological cycle of nature and health problems for humans، animals and the environment. Despite some planning and measures taken in this regard، monitoring and evaluation of agricultural sustainability and selection of the most suitable ways to move from the current status to the desirable situation remains essential. The main purpose of this study is to review the factors affecting agricultural sustainability on wheat farms in Kermanshah County. Based on a surveying method، the research statistical population consist of irrigated wheat farmers who were working agriculture in Kermanshah County. 300 farmers were selected based on Kerjcie and Morgan table. Questionnaire was the main tool for data gathering. In addition to the questionnaire، interview technique also has been used. The validity of indices and questions in the questionnaire was verified by a group of experts. To determine the reliability of the questionnaire a Chronbach alpha test was used and the calculated amount (0.82) showed an acceptable reliability of the questionnaire. To analyze data، a number of different tests in particular multiple regression were used through SPSS software. The results showed that the majority of farmers' farms (74.6%) were in the unsustainable situation. The results showed no significant relationship between age and education level with the sustainability of farms، but there was a significant relationship between performance and land ownership variables with the sustainability of agricultural farms. The results also showed that the improvement situation of sustainability، for Kermanshah farmers are under effect of variables like agri-technical، social and economic، and extension education respectively more than other factors.
Machine summary:
"با توجه به یافته های تحقیقات اشاره شده و مؤلفه های استخراج شده از آنها پایداری کشاورزی با عوامل زیر ارتبـاط دارد: عامل آموزشی و ترویجی (برگزاری کلاس هـای آموزشـی، بازدیـد از مـزارع نمایشـی موفـق ، توزیـع مجـلات و بروشورها، استفاده از کارشناسان و مروجان )، عامل سیاست گذاری و نهادی (سیاسـت افـزایش تسـهیلات پرداختـی، تهیه سم از مراکز مجاز، تشکیل نهادهـای مردمـی و محلـی کشـاورزان ، نقـش مراکـز تحقیقـات کشـاورزی)، عامـل اجتماعی (استفاده از مشارکت کشاورزان در تصمیم گیریها، استفاده از دانش و سنت های بومی کشـاورزان ، برقـراری ارتباط بین سازمان های دولتی و کشاورزان )، عامل اقتصادی (توانایی مالی کشاورزان ، میـزان تخصـیص اعتبـارات بـه کشاورزان ، میزان درآمد کشاورزان ، میزان حمایت های دولتی)، عامل زراعـی (میـزان یکپـارچگی اراضـی کشـاورزان ، ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1- Samarakoon 2- Souza 3- Sharma 4- Subaiee 5- Kallas 6- Teodor 7- Chizari سوزاندن بقایای گیاهی، کشت بقولات در تناوب زراعی، مبارزة به موقع و صحیح با علف های هرز).
اولویت بندی گویه های متغیر زراعی و فنی از دیدگاه گندم کاران آبی ( به تصویر صفحه مراجعه شود) بررسی دیدگاه گندم کاران آبی در زمینه مهم ترین گویه های مربوط به متغیر اقتصادی و اجتماعی مـؤثر بـر پایـداری کشاورزی نشان می دهد که «میزان توانایی مالی کشاورز» با ضریب تغییرات ٠/١٤٦، «دارابودن زمین هـای مرغـوب » با ضریب تغییرات ٠/١٦٦ و «حمایت های مالی از کشاورزان دوستدار محیط زیست » بـا ضـریب تغییـرات ٠/١٦٩، بـه عنوان مهم ترین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر پایداری کشاورزی شناخته شده اند.
R. (2001) Identifying Barriers to Sustainable Agricultural Practices: Perception of wheat Farmers in Iran, Available on: http://www."