Abstract:
صاحبنظران تفسیر درباره مصداق و معنای «الکوثر»، در آیه «انّا اعطیناک الکوثر»، دیدگاههای متعددی را مطرح نمودهاند. از جمله آنها، نهر بهشتی، حوض و خیر کثیر، جایگاه ویژهای در میان اندیشمندان دارد. در صورت قبول چنین دیدگاهی برای تفسیر «الکوثر» در هنگام نزول، شکاف عمیقی در روایات فریقین دیده میشود. برخی روایات در این زمینه به ویژه درباره نهر بهشتی، ضعف سندی و متنی دارند. تاویلهای غیر دقیق، مخالف سیاق آیات، روایات اسباب نزول و قانون عرض حدیث بر قرآناند. بنابراین، این نوع دیدگاه نمیتواند مصداق «الکوثر» در هنگام نزول باشد. بسیاری از سخنان مطرح شده مفسران نیز ربطی به تفسیر آیه ندارد و نوعی خلط مفهومی را در این زمینه به وجود آورده است. برخی از این دیدگاهها به عنوان مصداق اخروی «الکوثر»، قابل پذیرش است.
Machine summary:
"در برخی روایات فریقین هم مطالبی بر همین مدعا دلالت دارند و کسی منکر مصداق بودن نهر یا حوض برای کوثر در آخرت نیست ، ولی منحصر نمودن مصداق «الکوثر» در سورٔە کوثر در آن دو درست به نظر نمیرسد، چون کوثر در مقابل ابتر است و مصداق دنیوی آن نیز باید مشخص باشد.
الف )روایات شیعه در منابع حدیثی شیعه بر خلاف مجامع روایی اهل سنت ، هیچ روایتی دربارٔە تأئید معنای خیر کثیر برای کوثر دیده نمیشود البته برخی دانشمندان شیعه همان روایت ابن عباس را از طریق اهل سنت نقل نموده اند و این دیدگاه شیعه به حساب نمیآید.
بسیاری از مفسران اهل سنت در این بابت به روایات صحیح بخاری تمسک نموده اند که درآن ها، ابن عباس کوثر را خیر دانسته است که خدا به پیامبرش داده و در پاسخ به ابوبشر که برخی مردم نهر جنت را کوثر میدانند، سعید بن جبیر گفت : «النهر الذی فی الجنة من الخیر الذی أعطاه الله إیاه » (بخاری، همان : ٤/ ١٩٠٠).
٤. اولاد پیامبر بر خلاف دو دیدگاه اول و دوم (نهر و یا حوض بودن کوثر) که در برخی روایات فریقین آمده ، دیدگاه سوم (خیر کثیر) که تنها در برخی روایات اهل سنت نقل شده و هیچ روایت شیعی آن را تأئید نمیکند، دربارٔە کوثر بودن اولاد پیامبر در روایات فریقین اشاره ای مستقیم نیامده است ."