Abstract:
معنای واژه عمل صالح، موضوعی چالش برانگیز در میان پژوهشگران اسلامی بوده است. بیشتر بررسیهای معنایی این واژه قرآنی بر پایه تحلیلهای لغوی و اصطلاحی و برداشتهای شخصی محققان و مفسران از آیات قرآن و منابع اسلامی صورت گرفته، و تنها در مواردی اندک، روند معنایابی این واژه به صورت نظاممند دنبال شده است؛ این در حالی است که به ویژه در چند دهه اخیر، دانش معناشناسی به عنوان بخشی از دانش به سرعت تحولات گستردهای را تجربه کرده است؛ و جا دارد که معنایابیهای قرآنی، همگام با پیشرفت این دانش بههنگام شوند. با نگاهی گذرا به مطالعات معناشناسی بهویژه در دوره معاصر، میتوان معنایابی را در سه سطح واژه، سیاق و گفتمان دنبال کرد. این پژوهش به تحلیل معنایی واژه قرآنی عمل صالح در سطح گفتمان، با معرفی و به کارگیری هستانشناسی ]این مفهوم قرآنی[ میپردازد. هستانشناسی، به عنوان یک ابزار نوظهور در دانش رایانه و اطلاعات، واژگان کلیدی به کار آمده در محدودهای از دانش را شناسایی، ارتباط میان آنها را تعیین، و بدین ترتیب معانی را استاندارد میکند. در هستانشناسی پیشنهادی قرآنی، با در نظر گرفتن چند رابطه مهم معنایی (تعمیم، روند و ترکیب)، ارتباط میان مفاهیم مرتبط در قالبی مناسب و بهصورت نمودارهای شبکهای با پیکانهای ساده و خطچین و خطوط همرس نمایش مییابد. ملاحظه خواهد شد که به کارگیری ابزار هستانشناسی در تحلیل معنای سطح گفتمانی مفهوم عمل صالح، درک تازه و روشنی را از این مفهوم قرآنی پیشرو خواهد گذاشت که ناگزیر تبعات و رویکردهای تربیتی نوینی را به دنبال خواهد داشت.
Machine summary:
در مقابـل ، ایـن پژوهـش بـه دنبـال آن اسـت تـا بـا بهره گیـری از روابـط خـاص بیـن مفهومـی نظیـر رابطـه تعمیـم ، رابطـه رونـد و رابطـه ترکیـب کـه در بخـش ٤ معرفـی میشـوند، گونـه ای از هستان شناسـی مفاهیـم قرآنـی را بازکنـد کـه در تحلیـل معنایـی و اسـتنباط و اسـتخراج رویکردهـا و راهکارهـای تربیتی مفید باشـد.
٤- ٣- ٢- ١- روند مهم تریـن رابطـه بـرای نمایـش در هستان شناسـی قرآنـی پیشـنهادی در ایـن مقالـه ، روابـط رونـدی اسـت کـه در آن توالـی محقـق شـدن مفاهیـم قرآنـی از منظـر قـرآن کریـم به صـورت مفهـوم الـف مفهـوم ب نمایـش داده می شـود.
بـرای نمونـه ، می تـوان بـه آیه هـای زیـر و نمایـش هستان شناسـی آن هـا اشـاره کرد: ( به تصویر صفحه مراجعه شود) ٣).
بـرای نمونـه ، آیـات زیـر را در نظـر بگیریـد: ( به تصویر صفحه مراجعه شود) در ایـن آیـه ، مفهـوم اخبـات بـا چهـار ویژگـی (کـه هـر یـک از آن هـا خـود مفاهیمـی دیگـر هسـتند)، مشـخص می شـود: وجـل ، صبـر، صلـوه و انفـاق .
خاطرنشــان می کنــد کــه ایـن هستان شناسـی کـه بـرای دامنـه مفهـوم عمـل صالـح در قـرآن برپـا شـده اسـت ، هستان شناسـی کاملـی نیسـت و تنهـا بـه منظـور آشـنایی بـا نحـوه سـاخت هستان شناسـی مفاهیـم قرآنـی بـر مبنـای روش پیشـنهادی ارائـه شـده اسـت .
Using association rules for ontology extraction from a Quran corpus.
Ontology Semantic Approach to Extraction of knowledge from Holy Quran.