Abstract:
شواهد موجود نشان میدهد زنان فقیر شهری به شکلهای گوناگونی از طرد اجتماعی رنج میبرند. این مقاله در سطح خُرد و زندگی روزمره به جستوجوی ریشههای طرد اجتماعی در زندگی آنها پرداخته و سعی کرده است بعضی از ابعاد این مسئله را روشن کند. روش تحقیق کیفی است و دادههای تحقیق از مصاحبههای عمیق با 32 زن تحت پوشش کمیتۀ امداد شهرستان ارومیه به دست آمده و نتایج با استفاده از رهیافت گراندد تئوری تحلیل شدهاند. نتایج بهدستآمده نشان میدهد در زندگی این دسته از زنان، 5 مقولۀ عمده در شکلگیری طرد اجتماعی نقش دارد که عبارتاند از: «ضعف سرمایۀ فرهنگی»، «محدودیتهای مادی»، «رویکرد منفی به فقرا»، «طرد ناشی از تجرد» و «حوادث منفی زندگی». دو مقولۀ عمدۀ «اجتناب از ادغام اجتماعی» و «عواطف منفی» از پیامدهای این مسئلهاند که باعث تقویت و تداوم این پدیده میشود. مقولۀ نهایی هسته، که دربرگیرندۀ کل فرایند شکلگیری طرد اجتماعی است، با عنوان «شکست هنجارـ پیوند» مطرح شده است. درخصوص شیوههای ایجاد طرد اجتماعی، شکلهای بسیار ظریفی از خوارسازی و محرومیت در زندگی زنان فقیر وجود دارد که با رویکردهای کمّی یا اقتصادی قابل شناسایی نیستند.
Machine summary:
"نتایج به دست آمده نشان می دهد در زندگی این دسته از زنان ، ٥ مقولة عمده در شکل گیری طرد اجتماعی نقش دارد که عبارت اند از: «ضعف سرمایة فرهنگی »، «محدودیت های مادی »، «رویکرد منفـی بـه فقـرا»، «طـرد ناشی از تجرد» و «حوادث منفی زندگی ».
پارادایم همبستگی طبق این دیدگاه ، از آنجا که پایة انسجام اجتماعی بر همبستگی ارگانیک میـان افـراد و جامعـه قرار دارد و نظم اجتماعی از یک سو مبتنی بر ارزش هـا و هنجارهـای مشـترک و از سـوی دیگـر سیاست های اجتماعی ادغام گر انتظام می یابد، طرد اجتماعی زمانی شکل مـی گیـرد کـه افـراد و گروه ها از مرز هنجارهای مفروض جامعه عبور کنند و از مشارکت اجتماعی فاصله گیرنـد [٢٧].
زنگ زدم به همسایة قبلـی کـه آرایشگاه داره ، بهش می گم : «می تونی بهم کمک کنی تا چند روز که یارانه گرفتم پـس بدم ؟» برگشته به من می گه : «طلا یا امانتی داری پیشم بذاری ؟» «طعنه زنی به فقرا» در زندگی زنان فقیر عامل دیگری است که باعث طـرد آن هـا از بعضـی حوزه های اجتماعی می شود.
ایـن مقولة کلان از دو مفهوم اولیة «بی سوادی » و «فقـدان مهـارت هـای حرفـه ای » تشـکیل شـده و بیانگر آن است که زنان فقیر به دلیل سواد ناکافی ، نداشتن مهارت ها و توانمنـدی هـای شـغلی ــ حرفه ای از مشارکت فعال در حوزه های مختلف اجتماعی به ویژه حوزه های رسمی طرد شده انـد."