Abstract:
تدوین تاریخ در هند دوران باستان بیشتر به صورت شفاهی رواج داشته است. اکثر متون باقی مانده از آن دوران متون ادبی، دینی، فلسفی و اندرزنامه هستند. با ورود اسلام و شکلگیری حکومت های اسلامی و ایرانی در شبه قاره هند، تاریخ نویسی به صورت گسترده و متنوع در این سرزمین آغاز گردید. اوج شکوفایی تاریخ نویسی فارسی در هندوستان، مربوط به اوایل دوره تیموریان هند در قرون دهم و یازدهم هجری خصوصا دوره اکبرشاه است. تاثیر تاریخ نگاری ایرانی در شکلگیری و رونق تاریخ نگاری دوره تیموریان هند، مهم ترین مساله تحقیق مورد نظر است. به عنوان فرضیه، چنین استنباط میشود که تاریخ نگاری ایرانی در ابعادی وسیع بر تاریخ نگاری هند در دوره تیموریان تاثیر داشته است. هدف این نوشتار تبیین تاثیرپذیری تاریخ نویسی تیموریان هند از تاریخ نویسی ایرانی است که به روش تاریخی و توصیف و تحلیل داده ها، با استفاده از منابع کتاب خانهای انجام گرفته است.
Machine summary:
زبان فارسي، تشکيل حکومت هاي اسلامي منشعب از ايران در هند، مهاجرت دانشمندان ، ادبا و مورخان ، قرابت هاي فرهنگي، تعاملات سياسي و گسترش مبادلات اجتماعي از مهم ترين عوامل اثرگذار در اين زمينه بوده اند.
اصغر آفتاب در کتابي با عنوان : تاريخ نويسي فارسي در هند و پاکستان که رساله دکتري وي در دانشگاه تهران بوده ، در قالب سبک هاي ادبي و موضوعي به معرفي آن دسته از نسخه ها و کتاب هاي تاريخي شبه قاره پرداخته که به زبان فارسي نگاشته شده اند.
(همان : ٧) ترجمه اين اثر و آثار مشابه آن که در دوران اکبرشاه روندي تابستان ١٣٨٣ همه جانبه گرفته بود، مسلما از لحاظ نگرش به تاريخ و جهان بيني تاريخي، در تاريخ نگاري تيموريان هند ا رگذ ر وده است .
علاوه بر اين ، در نزد مورخان دوره تيموري هند، همانند تاريخ نويسي ايراني تا قرن دهم ، حاکميت بينش اسلامي، فرمايشي بودن بعضي آثار، نگاه حکومتي به تاريخ ، شرح زندگي پادشاهان و امرا و جنگ ها، کم توجهي مورخان به زندگي اجتماعي مردم عادي، گزارش نويسي و عدم تحليل وقايع از ويژگيهاي عمده ديگر تاريخ نگاري تيموريان هند بود.
مهم ترين حلقه هاي ارتباط يا عوامل تاثيرپذيري تاريخ نگاري تيموريان هند از تاريخ نويسي ايراني، زبان فارسي، تشکيل حکومت هاي منشعب از ايران در شبه قاره و مهاجرت هاي گسترده مورخان و ادبا به ديار هند است .
اين مساله به حدي در رواج و رونق تاريخ نويسي دوره تيموريان هند محسوس است که نخستين امرا و سلاطين تيموري هند علاوه بر تشويق مورخان ، خودشان نيز صاحب آثار تاريخي قابل توجهي هستند.