Skip to main content

روند قانونی شدن تساهل و تسامح نسبت به اقلیت_های دینی در ایران پس از مشروطه تا روی کار آمدن رضاشاه Journal Article

Writer:

(‎19 page(s) - From 41 to 59 )

Keywords: اقلیت‌های دینی مجلس شورای ملی انقلاب مشروطه تساهل و تسامح جامعه ایرانی

Abstract:

جامعه‌ی ایرانی، پس از روی کار آمدن صفویان تا اواخر قاجاریه، با روند رو به رشدی از تعصبات دینی و خرافات همراه بود که در آن متعصبین مذهبی به دلایل مختلف می‌کوشیدند تا عرصه را بر پیروان سایر ادیان و مذاهب تنگ کنند. گسترش ارتباطات ایران با اروپا و تاثیر پذیری ایرانیان از روابط با اروپاییان فرصتی فراهم آورد تا جامعه‌ی بحران‌زده‌ی قاجاری در اواخر دوران مظفرالدین شاه خیزشی را برای رهایی از شرایط خود داشته باشد که منتهی به صدور فرمان مشروطه شد. انقلاب مشروطه، برای ایرانیان آثار مثبت و منفی به همراه داشت که از جمله‌ی مهمترین آنها قانون اساسی و مجلس بود. روند قانون گرایی، اقلیت‌های دینی را هم تحت تاثیر قرار داد. پژوهش حاضر به دنبال آن است تا مشخص نماید آیا جایگاه پیروان ادیان و مذاهب دیگر در قانون اساسی و مصوبات مجالس قانون گزار دوران مشروطه تفاوتی کرده است؟ نتایج تحقیق که از راه مطالعه کتابخانه ای به دست آمده نشان می‌دهد تاثیر پذیری قانون اساسی مشروطه و گرایش قانون گزاران مشروطه به اروپا و مسائل حقوق بشر در تساهل و تسامح قانونی نسبت به اقلیت‌های دینی و مذهبی موثر بوده است.

Machine summary:

"با این حساب پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای پرسش‌های زیر است: - آیا قانون اساسی مشروطه جایگاه اقلیت‌های دینی را در ایران نسبت به قبل از مشروطه بالا برد و از ایشان حمایت نمود؟ - فعالیت اشخاص ذی نفوذ و فشارهای خارجی تا چه میزان در رواداری عمومی نسبت به اقلیت‌ها تاثیر داشته است؟ - - اقلیت‌های دینی در ایران واژه اقلیت در مفهوم لغوی به معنای «کم بودن»، «قسمت کم‌تر» و در اصطلاح «گروهی از افراد یک کشور یا یک شهر می‌باشند که از لحاظ دین و مذهب یا نژاد، از اکثریت متمایز باشند»(معین، 1386، ج ا: 180). به مرور زمان در دوران اسلامی اکثریت زرتشتی جای خود را به اکثریت مسلمان داد و در جایگاه اقلیت ایستاد اما جایگاه مسیحیان و یهودیان با توجه به قوانین اسلامی مورد حمایت حکومت قرار گرفت هرچند این حمایت با فراز و فرودهایی همراه بوده است، از این رو تنوع پیروان ادیان مختلف در ایران فراوان است. در یادداشت‌های ارباب کیخسرو در این زمینه آمده است: همین که مشروطیت ایران سرگرفت و فرمان انتخابات بیرون آمد، چون قدرت در دست آقایان علما، سید عبدالله بهبهانی و میرزا محمد طباطبایی بود و به اصطلاح آن وقت «سیدین سندین» را عقیده داشتند که فقط مسلمانان باید نماینده در مجلس داشته باشند و ایشان خود از سوی غیر مسلمانان وکالت خواهند کرد، چنانکه ارامنه و یهود را به همین راضی کرده بودند."