Abstract:
بزرگترین مجموعة پژوهشی مستشرقان دربارة دین اسلام، دائرةالمعارف اسلام (EI)، چاپ لیدن هلند است که با تلاش خاورشناسانی چون گلدزیهر (Goldziher, Ignaz.)، دخویه (De Goeje, M. J) و هوتسما) Houtsma, Martin Theodore) از سال 1908م شده و تاکنون به ویراست سوم (EI3) رسیده است. موضوع زیارت بهدلیل پرسشها و چالشهای فراروی آن در عصر حاضر، توجه اندیشمندان مسلمان بسیاری را جلب کرده است. ترجمه و ارزیابی مطالبی که با رویکرد تاریخی و روش خاص مستشرقان غیر مسلمان نگاشته شده، میتواند در تبیین برخی ابعاد این موضوع مفید باشد. مدخل زیارت در دائرةالمعارف اسلام، مدخلی مفصل است که بهدست تعدادی از مستشرقان تحریر شده و مناسک و کتابهای زیارتی را در ده نقطه مهم از جهان اسلام بررسی کرده است. بخش نخست این مدخل در شماره قبلی مجله میقات ارائه شد؛ بخش دوم آن در این مقاله تقدیم میشود و بخشهای بعدی نیز در شمارههای آتی ملحق میگردند.
Machine summary:
از برجستهترين اين مکانها ميتوان به مسترود (Musturud) (که کليساي مريم باکره در آنجا قرار دارد)، وادي النطرون (که داراي چهار صومعه است) و قاهره قديم (با براي مصر، «Wielandt» را در قاموس کتاب مقدس مشاهده کنيد.
(ابن قنفذ، صص۷ـ6) ديدگاهيکه قرن هشتم قمري چهاردهم ميلادي) در مغرب وجود داشت، اين بود که پس از مرگ ابوالعباس السبتي، از معجزههاي دوران حياتش بيشتر است.
اين قدرتها چگونه به دست آمده و چرا اين قديس انساني، ابتدا در حيات و سپس در ممات خود، به عضوي از يک آيين خاص تبديل شده، پاسخ داده است.
شکل ديگر زيارت، که گروههايي از افراد را به حرکت درميآورد، زيارت در ظرفيت جمعي است که به سادگي به زيارت محلي تبديل ميشود و مطمئناً از عناصر اصلي آييني است که به قديسان غربي ايمان دارند.
گرچه اين زيارت جمعي، اغلب پس از مرگ قديس شکل ميگيرد، مواردي نيز وجود دارد که در زمان حيات وي انجام ميشود.
در اين رساله آمده است: مزارش مورد احترام بود و مردم، حتي امروز (اوايل قرن هفتم قمري (سيزدهم ميلادي)، براي شفا گرفتن از تربت او به اينجا ميآمدند.
او اين La Zawiya Sahabiyya de Kairouan à L'époque moderne Les Sept Patrons de Marrakech Al-Marrakushi, I’lam Le Culte des Saints de Marrakech زيارت را به صورت يک گردهمايي، که «تعداد بيشماري از مردم» را کنار هم جمع کرده بود، توصيف ميکند.
اين مطلب در مورد مراسمي که براي بزرگداشت لاله عزيزه (قديسي از قرن چهاردهم ميلادي) در اطلس بزرگ برگزار ميشد نيز صدق ميکند.