Abstract:
تبیین ماهیت رهبری امام خمینی(ره) و علت تاثیرگذاری عمیق آن، موضوع این نوشتار است و سوال اصلی این پژوهش ناظر بر این است که: «چه تعاملاتی میان شخصیت و شیوه رهبری امام خمینی+ و رعایت کرامات انسانی وجود داشته است؟ آیا این شیوه رهبری و نفوذ شگرف آن، بر مبنای الگوی رهبری کاریزماتیک بوده و براساس این قابل تفسیر است؟» یافتههای این نوشتار براساس روش تحلیلی ـ اسنادی، بیانگر تعامل کامل شخصیت و شیوه رهبری امام، با موضوع کرامت انسانی است و مشخص مینماید که امام+ یکی از عالیترین مظاهر کرامت انسانی و مشخصا بهعنوان انسانی کامل و در مقام مرجعی مهذب و بالنده در دامن تعالیم متعالی اسلامی و شیعی، در طول حیات و رهبری خویش به موضوع کرامتهای انسانی توجه ویژه و زایدالوصفی داشته و اساسا یکی از دلایل نفوذ شگرف رهبری ایشان بدینخاطر و نه بهدلیل الگوی رهبری کاریزمایی بوده است.
This paper intends to explain the essence and the reason why of deep and vast effects of Imam Khomeini`s leadership. The question of the paper, therefore, follows as: what corresponding effects may be perceived between Imam Khomeini`s character and method of leadership from one hand and attention to human dignity from the other be found? May such a leadership be explained on the basis of charismatic leadership? As explained in the paper, there is found a deep and perfect interaction between Imam`s character and method of leadership, and human dignity. Moreover, Imam may be counted as an outstanding example of human dignity and religious leader brought up on Islamic teachings. He has paid, therefore, much attention to human dignity during all his life and this manner of leadership may be known as one effective agent for his extraordinary influence in people; such a particularity may not be found in a charismatic leader.
Machine summary:
یکی از رایجترین قالبهای تئوریکی که این اندیشهمندان برای چنین تبیینی انتخاب نمودهاند؛ نظریه کاریزمایی ماکس وبر (weber, 1971) است و متأسفانه اکثر اندیشمندان داخلی و خارجی و بهویژه صاحبنظران موافق انقلاب اسلامی، از این قالب تئوریک برای تشریح نوع و جنسیت رهبری امام و نحوهی تأثیر آن بر مردم سود جسته و یا سعی کردهاند با بازسازی این نظریه، آن را برای چنین کاربرد و تطبیقی مهیا کنند.
» (روحانی، 1362: 202) یکی دیگر از وجوه تمایز رهبری استثنایی و کرامتمحور امام خمینی با بسیاری از رهبران انقلابی و یا کاریزمایی جهان، وجه مقبولیت عمومی، همهگیری و جاذبه عام رهبری ایشان برای کلیه اقشار و گروهها در نهضت اسلامی بود که این مقبولیت حتی در مدت کوتاهی به بخشهایی از امت اسلامی و حتی ملل ستمدیده تسری یافت.
3. امام خمینی، مظهر کرامت و انسان کامل یکی از واقعیتهای بارز درباره شخصیت امام خمینی و شیوه رهبری ایشان آن است که تأثیرگذاری گسترده این شخصیت و الگوی رهبری مزبور در انقلاب اسلامی، بهخاطر موهوماتی مانند ویژگیهای کاریزماتیک که بدون جامعیت و مانعیت قابل تطابق با بسیاری از جنایتکاران تاریخ ـ همانند هیتلر و موسولینی و ...
منبع مشروعیت حکومت اسلامی از منظر امام خمینی نیز نه شخصی و نه کاریزماتیک بلکه منحصرا امری الهی است و حتی حقالناس نیست و منشأ حاکمیت صرفا خداوند سبحان میباشد و به جز او هیچکس حق حکومت ندارد؛ به همین دلیل فقیه جامعالشرایط، قبل از انتخاب مردم یا نمایندگان ایشان، دارای مقام ولایت میباشد و قبلا از سوی ائمه معصومین^ به شکل عام منصوب گشته است؛ لذا انتخاب مردم در تعیین و ثبوت و تحلیل مقام زعامت فقیه واجد نقش چندانی نیست و در منشأ حاکمیت و اعمال آن با فقیه شریک نمیباشد.