Abstract:
شخص، شمار و جنس در برنامهی کمینهگرا مشخصههای فای نامیده میشوند. ازآنجاییکه زبان فارسی برای مشخصهی جنس نشانهای ندارد، این جستار تنها مشخصههای شخص و شمار را در گفتار فارسیآموزان بررسی میکند. مشخصههای فای در محور بحث مطابقت فاعل و فعل قرار دارند. در این تحقیق فرایند مطابقت فاعل و فعل در گفتار فارسیآموزان، از طریق مصاحبههایی ساختارمند با 14 نفر از فارسیآموزان خارجی سطح مقدماتی 2 مؤسسهی دهخدا، بررسی و مطالعه شد. هدف از این جستار مشخص نمودن عوامل مرتبط با مشخصههای یاد شده در گفتار فارسیآموزان است بدین شرح که وجود یا عدم وجود مشخصههای فای شخص و شمار در زبان اول، ضمیراندازی و حضور ضمیر غیرفاعلی در زبان فارسی چه تأثیری بر مطابقت مشخصههای فاعل و فعل در گفتار فارسیآموزان دارند و نیز عدم رعایت مطابقت فاعل و فعل و یا فقدان تعبیر نحوی مشخصهها، چه تأثیری بر تعبیر معنایی دارد. منظور از تعبیر معنایی، معنای مشخصههای شخص و شمار برای مخاطب فارسیزبان است.
پس از تحلیل کمّی دادهها از طریق آزمون تی، مشخص شد که وجود مشخصههای شخص و شمار در زبان اول بر دسترسی و فراگیری این مشخصهها در زبان فارسی تأثیر مثبت دارد. در جملههایی که در آنها ضمیراندازی صورت گرفته و فاعل بهصورت آشکار در جمله وجود ندارد، میزان خطای مطابقت بیشتر از زمانی است که فاعل بهصورت آشکار در جمله حضور دارد. میزان خطای مطابقت زمانی که در جمله علاوه بر فاعل، ضمیر شخصی غیرفاعلی وجود دارد، بیشتر از زمانی است که در جمله تنها فاعل وجود دارد. همچنین، تحلیل کیفی براساس برنامه کمینهگرا، نشان داد که گاهی با وجود عدم رعایت مطابقت فاعل و فعل و یا به عبارتی فقدان تعبیر نحوی، معنای مشخصههای شخص و شمار انتقال مییابد و تعبیر معنایی صورت میپذیرد که این مسأله درواقع چالشی در رویکرد کمینهگرا به حساب میآید.
Machine summary:
هدف از اين جستار مشخص نمودن عوامل مرتبط با مشخصه هاي ياد شده در گفتار فارسيآموزان است بدين شرح که وجود يا عدم وجود مشخصه هاي فاي شخص و شمار در زبان اول ، ضميراندازي و حضور ضمير غيرفاعلي در زبان فارسي چه تأثيري بر مطابقت مشخصه هاي فاعل و فعل در گفتار فارسيآموزان دارند و نيز عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا فقدان تعبير نحوي مشخصه ها، چه تأثيري بر تعبير معنايي دارد.
همچنين ، تحليل کيفي براساس برنامه کمينه گرا، نشان داد که گاهي با وجود عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا به عبارتي فقدان تعبير نحوي، معناي مشخصه هاي شخص و شمار انتقال مييابد و تعبير معنايي صورت ميپذيرد که اين مسأله درواقع چالشي در رويکرد کمينه گرا به حساب ميآيد.
در هر سه بخش ، سؤال ها به گونه اي طراحي شده است که آزمون شونده ها به طور غيرمستقيم ملزم به صرف فعل در همه ي صيغه ها باشند و درنتيجه مطابقت فاعل و فعل و استفاده از مشخصه هاي شخص و شمار بررسي و تأثير اين مشخصه ها بر تعبير معنايي مشخص شود.
در اين بخش دانش نحوي زبان آموزان در مورد مسأله ي مطابقت و بازبيني مشخصه ها، زمانيکه در جمله ضميراندازي صورت گرفته و فاعل آشکار وجود ندارد ارزيابي ميشود.
درمقابل ، گاهي تعبير نحوي با تعبير معنايي رابطه معکوس دارد و اين مسأله زماني رخ ميدهد که در جمله فاعل آشکار وجود ندارد و مشخصه هاي فاي تعبيرناپذير فعل نيز داراي ارزش نادرست باشند و درنتيجه معناي مشخصه هاي شخص و شمار انتقال نمييابد.