Abstract:
یکی از پیچیدهترین مباحثی که نظریۀ مفهومی با آن روبروست، ماهیت بازنمود زمانی است. همانطور که زمان اغلب نمونهای از مفاهیم انتزاعی مطرح است، بررسی اینکه چگونه زمان در نظام مفهومی بشر نمود مییابد، منجر به رخداد برخی مسائل مهم در حوزۀ علوم شناختی شده است. استعارۀ مفهومی زمان در آثار شاعران قرون مختلف، به صورتهای متفاوتی بروز یافته است. آشنایی با نوع نگرش و دیدگاه آنها مطمئناً در درک و شناخت ویژگیهای زبانی و فرهنگی هر دوره کارساز خواهد بود. از این رو پژوهشگر، اخوان ثالث و ناصرخسرو را که به دو دورۀ زمانی مختلف تعلق دارند، برگزیده و با بررسی آثار آخر شاهنامه و از این اوستای اخوان ثالث و دیوان اشعار ناصرخسرو، 160 استعارۀ مفهومی در حوزۀ زمان استخراج کرده که 12 نگاشتنام از اخوان و 14 نگاشتنام از ناصرخسرو به دست آمد. از بررسی نگاشتنامهای مزبور این نتیجه حاصل شد که نگرش این دو شاعر به زمان در برخی موارد متفاوت و در مواردی نیز مشابه است که میتوان گفت این تفاوت نگرشی ناشی از تفاوت تجارب واقعی این دو شاعر از دنیای اطراف خود باشد.
Machine summary:
درحـالی کـه شواهد زبانی نشان می دهد که زمان در سطح مفهومی بر حسـب تجربـۀ مکـانی -فیزیکـی سـازمان دهی می شود، اما همچنان تبیین اینکه در ورای ساخت مکانی چه چیزی زمانی اسـت ، و اینکـه چـرا مفـاهیم زمانی باید به این شیوه بیان شوند، ناموفق بوده است .
گلفام و دیگران (١٣٨٨) قـراردادی یـا نـوبـودن اسـتعارات زمانی را در اشعار فروغ فرخزاد بررسی کرده اند و سجودی و قنبری (١٣٩١) وجـود و کیفیـت اسـتعارة زمان به مثابۀ حرکت در مکان را در قصـه های کـودک در گروه هـای سـنی الـف ، ب و ج طبـق نظریـۀ استعارة معاصر لیکاف در چارچوب معناشناسی شناختی مورد بررسی قرار داده اند.
از طـرف دیگـر، پژوهشـگران برجسـته ای چـون ایـوانز (٢٠٠٣، ٢٠٠٤ و ٢٠١٣) فوکونیه ٢٢و ترنر (٢٠٠٦) منحصـراً ماهیـت زبان شـناختی زمـان را در مـدل های شناختی غیر از مدل شناختی استعارة مفهومی مطالعه کرده و بـر چیسـتی سـاختار مفهـومی زبـان یعنـی ماهیت و ساختار تفکر و به طور ویژه به شناخت مفهوم زمان کـه جنبـه ای از سـاختار مفهـومی اسـت ، توجه داشته اند.
این مفهوم واژگانی در مثال های زیر مشهود است : ١٠) زمان ، به خودی خود و ماهیتاً، بدون ارتباط با هر چیز خارجی جریان مستمر دارد [نیوتن ].
A Contrastive Study of Time as Space Metaphor in English and Chinese.
The Structure of Time: Language, Meaning and Temporal Cognition.
How we Conceptualize Time: Language, Meaning and Temporal Cognition, Essays in Art Sand Sciences, VOL.
The Metaphor Time as Space across Languages.