Abstract:
ابن عاشور از اندیشمندان بزرگ شمال آفریقا است. وی مالکی مذهب، اشعری مسلک متاثر از محمد عبده، احیاگر علم مقاصد الشریعه، متخصص در علوم مختلف، ادیبی چیره دست و مفسری صاحب سبک و در عین حال متعهد به سلف به حساب می آید. «التحریر و التنویر» تفسیری جامع، با روش اجتهادی و رویکرد ادبی، مبتنی بر ظریف ترین نکات بلاغی، دربردارنده آراء بسیار و از تفاسیر پر مغز اهل سنت به حساب می آید. یکی از موضوعات مطرح در حوزه بررسی مبانی و اندیشه های تفسیری، کاوش در ابعاد مختلف زندگی مفسر و آثار و ابعاد وجودی شخصیت وی است. هویت و شخصیت مفسر به عوامل گوناگون علمی، تربیتی، جغرافیایی و تاریخی آنان وابسته است. در این مقاله به بررسی شخصیت علمی اجتماعی ابن عاشور خواهیم پرداخت.
Machine summary:
"مباحث بلاغی و هچنین مباحث کلامی در تفسیر ابنعاشور به صورت وسیع مطرح شده است، به همین خاطر درادامه برای آشنایی بهتر با این تفسیر نگاهی کوتاه به این دو بحث میاندازیم: الف) مباحث بلاغی التحریر و التنویر تفسیر التحریر والتنویر یکی از منابع بسیار مهم در بحث بررسی بلاغت قرآن است.
وقوع رؤیت خدا در این دنیا برای پیامبر اسلام بین علمای اهل سنت اختلاف هست که آیا پیامبر مکرم اسلام خداوند را دراین دنیا دیده است یا نه؟ ابنعاشور بعد از بیان این مطلب میگوید: عدهای از صحابه از قبیل عایشه، ابن مسعود و ابوهریره قائل به نفی شدهاند و برای ادعای خود تمسک به عموم آیه {لا تدرکه الأبصار و هو یدرک الأبصار و هو اللطیف الخبیر} (انعام/103) شدهاند که عمومیت آن پیامبر را هم شامل میشود.
حضرت موسی که از خداوند درخواست رؤیت نمود، چه نوع رؤیتی مد نظرش بود؟ آیا منظور حضرت همان رؤیت معمول این دنیا که به وسیله چشم انجام میپذیرد، بود یا رؤیتی که به عقیده اهل سنت درآخرت رخ خواهد داد و لایق ساحت قدسی پرودگار است، مورد نظر حضرت موسی7 بود؟ و یا این که اصلا سؤال از رؤیت درواقع درخواست خود حضرت موسی نبود، بلکه بیان درخواست بنی اسرائیل بود؟ قرآن درخواست بنیاسرائیل را اینگونه بیان میکند {و إذ قلتم یا موسی لن نؤمن لک حتی نری الله جهرة} (بقره/55) ابنعاشور از این سه، گزینه دوم را میپذیرد و معتقد است هیچ شکی نیست که سؤال حضرت موسی7 مربوط به رؤیتی است که لایق ذات قدسی خداوند متعال میباشد و این مثل رؤیتی است که به عقیده او خداوند در آخرت وعده آن را به مؤمنان داده است."