Abstract:
امروزه تاکید بر دانش و اطلاعات از اساسیترین مشخصههای سازمانهای هوشمند بهشمار میرود. بیتردید، توجه همهجانبه به علوم سازمانی، موجب تعالی نیروهای انسانی درون سازمانها و نیروی محرکی برای دستیابی به اهداف بلندی است که جوامع برای تعالی و رشد خود ترسیم کردهاند. یکی از این علوم سازمانی، «مدیریت دانش» است. «مدیریت دانش» فرایندی نظاممند در احصا، ذخیرهسازی، بازیابی و توزیع دانش افراد درون سازمان برای استفادة همگانی به منظور ارتقای کیفیت و کارایی در تصمیمگیریهاست. در این میان، حافظه و سابقة تاریخی جوامع در روی آوردن به چنین رویکردهایی از جایگاه بالایی برخوردار است؛ بدینمعنا که ارزش و اهمیت بالایی که جوامع به طور ذاتی برای علم و دانش قائل هستند، خود زمینهساز اقبال شایستهتر به این علوم خواهد بود. این مقاله کوشیده است تا با تکیه بر آیات نورانی قرآن و روایات ائمه معصوم ریشههای دینی دانش و روند منطقی را، که امروزه از آن به نام «مدیریت دانش» نام برده میشود، بررسی و تحلیل کند.
Machine summary:
"به عبارت دیگر، مدیریت دانش، فرایند نظاممند کشف، انتخاب، سازماندهی، تلخیص و ارئة اطلاعات است و به سازمانها کمک میکند تا بر اساس تجارب، شناخت و بینشهای کسب شده، فعالیتهای خود را بر کسب، ذخیرهسازی و استفاده از دانش متمرکز کنند تا بتوانند از این دانش در حل مشکلات، بهرهگیری از فرصتها، آموزشهای پویا، برنامهریزی راهبردی، تصمیمگیری و حل و فصل مسائل سازمان بهره گیرند.
مدیریت دانش از نگاه منابع اسلامی «مدیریت دانش» یکی از رویکردهای مهم و ارزشمند سازمانهای پیشرو بهشمار میرود که با استقرار چنین نظامی نه تنها میتوانند از خروج و زایل شدن دارایی فکری سازمان جلوگیری کنند، بلکه شاهد افزایش کیفیت سرمایههای انسانی از طریق تدوین فرایندهای نظاممند بررسی، تولید و کسب دانش، ارزشگذاری و انباشت دانش و در نهایت ترویج و گسترش آن در لایههای گوناگون سازمان خواهند بود.
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺩﺍﻧﺶ مسائلی همچون چگونگی به اشتراکگذاری دانش موجود و انتقال آن به محل مناسب و مورد نیاز و چگونگی انتقال دانش، به گونهای که در سازمان قابل دسترسی و استفاده باشد و نیز چگونگی انتقال دانش از سطح فردی به سطح گروهی و سرانجام، سطح دانش سازمانی از جمله موضوعاتی است که در دستور کار این بخش از مدیریت دانش قرار میگیرد (سهرابی یورتچی و همکاران،1393، ص 119).
علاوه بر این، قرآن در سورة بقره داستان انتخاب یکی از پیامبران بنیاسرائیل به نام طالوت برای مدیریت اجتماع را بیان کرده و یکی از معیارهای انتخاب او را «علم و دانش» او میداند: «ان الله اصطفیه علیکم و زاده بسطة فی العلم و الجسم» (بقره: 247) همانا شما ای بنیاسرائیل بهانهگیر، که حاضر به پذیرش رهبری طالوت نیستید و اعتراض میکنید که چرا او باید رهبر و مدیر جامعه باشد، بدانید که خداوند او را از این نظر برگزیده است که دانش و آگاهی وسیعی دارد."