Abstract:
گردشگری به عنوان صنعتی نوین، در سال های اخیر تاثیرات بسیاری بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان داشته و بسیاری از کشورهای جهان به لحاظ درآمدزایی فراوان این بخش سرمایه گذاری های عمده ای را در سطوح محلی جهت ایجاد امکانات و تاسیسات مورد نیاز توسعه این صنعت اختصاص داده اند. از سویی، با توجه به محدودیت های مختلف اعم از فنی، مالی، زمانی و مانند آن امکان بهره گیری و توسعه تمام ظرفیت ها گردشگری در سطوح محلی در مدت زمان کوتاه وجود ندارد. بنابراین، استفاده از روش های مناسب برای رتبه بندی و تعیین بهترین مقاصد گردشگری به منظور گسترش و تخصیص منابع به مدد تعدادی از معیارها و شاخص ها، ضروری می باشد. در سال های اخیر و به منظور بهره برداری و ساماندهی هر چه بیشتر جاذبه های گردشگری، ایجاد مناطق نمونه گردشگری به عنوان الگوی توسعه گردشگری در کشور ایران انتخاب شده است.از این رو، به نظر می رسد مطالعه و سطح بندی مناطق نمونه گردشگری در سطح استانی و ملی می تواند زمینه ساز رشد و توسعه گردشگری را فراهم آورد. هدف از پژوهش حاضر سطح بندی 30 منطقه نمونه گردشگری استان خوزستان با استناد به 45 شاخص است. روش تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی می باشد. در این پژوهش با توجه به تعدد شاخص های موردنظر و همچنین ارزش و اعتبار متفاوت شاخص ها از تکنیک تحلیل عاملی به منظور سطح بندی مناطق نمونه گردشگری استفاده شده است. بدین منظور از 45 شاخص مورد نظر 8 عامل استخراج گردید که عامل مراکز خدماتی- درمانی با مقدار ویژه 8.93 دارای بیشترین امتیاز و عامل انرژی- تفریحی با مقدار ویژه 2.30 دارای کمترین ارزش در سطح بندی بوده اند. بر اساس نتایج تکنیک تحلیل عاملی منطقه نمونه گردشگری فتح المبین با شاخص ترکیبی 7.6 در بالاترین رتبه و منطقه نمونه گردشگری انشان با شاخص ترکیبی 7.24- در پایین ترین رتبه از سطح بندی قرار گرفته است.
Machine summary:
جدول ١: اطلاعات کلی مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان (فاصله بر حسب کیلومتر) (رجوع شود به تصویر صفحه) یافته های تحقیق در این پژوهش به منظور تبدیل و تقلیل شاخص ها به عامل ها و همچنین سطح بندی مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان از تکنیک تحلیل عاملی استفاده گردیده است .
جدول ٢: متغیرهای بارگذاری شده در عامل اول (مراکز خدماتی - درمانی ) (رجوع شود به تصویر صفحه) عامل دوم (تأسیسات اقامتی ) عامل دوم دارای مقدار ویژه ٨,٢٢ می باشد که ١٨,٢٩ درصد از کل واریانس شاخص های گردشگری در بین مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان را تشکیل می دهد.
جدول٤: متغیرهای بارگذاری شده در عامل سوم (فرهنگی - تاریخی ) (رجوع شود به تصویر صفحه) عامل چهارم (هتل و سطح کیفی ) این عامل دارای مقدار ویژه ٤,٣٦ است و ٩,٧٠ درصد از کل واریانس شاخص های گردشگری در بین مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان را تبیین می کند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣: سطح بندی مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان- منبع : یافته های تحقیق نتیجه گیری همانگونه که در بخش های مختلف این پژوهش عنوان شد، در جهان امروز گردشگری به یکی از مهم ترین و سودمندترین صنایع تبدیل شده است و بر همگان واضح و روشن است که رشد و توسعه این صنعت در نواحی مختلف می تواند فواید بسیاری را به همراه داشته باشد.