Abstract:
پس از دهه 1980 که توسعه پایدار به عنوان مفهومی بنیادی در گزارش برانت لند مطرح شد، این موضوع در مرکز توجه برنامه ریزی ها در سطوح مختلف قرار گرفت. از آنجائیکه شهر به عنوان مکان زیست و فعالیت سالم شهروندان به شمار می آید، و با توجه به اینکه رشد شهرها در جهان سوم معمولا برپایه ی اصول توسعه پایدار و برنامه ریزی شهری صحیح و آینده نگر نمی باشد، لازم است در جهت پایداری آن ها گام های موثری برداشته شود. در کشورهای کمتر توسعه یافته نابرابری های فضایی در مناطق شهری به طور چشمگیری در حال افزایش است، و این امر باعث جدایی گزینی طبقات اجتماعی – اقتصادی در مناطق شهری شده است. از مهمترین عواملی که باعث این جدایی گزینی و عدم برابری شهروندان در استفاده از امکانات و خدمات شهری می گردد، توزیع نابرابر این خدمات در مناطق مختلف شهری می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نابرابری در نواحی شهری از نظر شاخص های توسعه اقتصادی – اجتماعی و کالبدی در نواحی شش گانه خرمدره انجام شده است. با توجه به کارآمدی مدل الکتر(ELECTRE) از 10 شاخص اقتصادی – اجتماعی و کالبدی دیگر مورد استفاده قرار گرفته شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. نتایج بدست آمده است از مدل الکتر حاکی از آن است که در بین نواحی ششگانه خرمدره، ناحیه 1 و 3 از نظر شاخص های توسعه اقتصادی – اجتماعی و کالبدی در بهترین شرایط و ناحیه 6 در نامناسب ترین شرایط از لحاظ دسترسی به خدمات و شاخص های توسعه قرار دارد؛ و این امر نشان دهنده این است که نواحی شهر خرمدره از نظر شاخص های اقتصادی – اجتماعی و کالبدی در شرایط کاملا متفاوتی قرار دارند.
Machine summary:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نابرابری در نواحی شهری از نظر شاخص های توسعه اقتصادی – اجتماعی و کالبدی در نواحی شش گانه خرمدره انجام شده است .
جدول٤: رتبه بندی نواحی براساس شاخص های مورد بررسی (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به ارزیابی های صورت گرفته در نواحی ششگانه شهر خرمدره مشخص شد که نواحی ١ و ٣ به لحاظ شاخص های توسعه اقتصادی و اجتماعی و کالبدی در رتبه اول قرار دارند و ناحیه ٦ نیز با وجود اینکه به لحاظ مساحت بیشترین مساحت و کمترین جمعیت را داراست و باید نسبت به سایر نواحی شهری سرانه ی بهتری را دارا باشد ولی در رتبه آخر قرار گرفته است .
همچنین توزیع فضایی جمعیت در نواحی شهر خرمدره مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت که برای این منظور از مدل آنتروپی استفاده شد.
در ادامه پژوهش با استفاده از مدل الکتر به ارزیابی شاخص های اقتصادی ـ اجتماعی و کالبدی نواحی ششگانه شهر خرمدره پرداخته شد که بررسی های انجام گرفته حاکی از آن است که نواحی ١ و ٣ هر دو رتبه اول را در بین نواحی شهری به لحاظ شاخص های اقتصادی – اجتماعی و کالبدی را دارا بوده اند و ناحیه ٦ نیز رتبه آخر را دارا است ؛ در حالی که ناحیه ٦ بیشترین مساحت را در بین نواحی شهر خرمدره داراست و کمترین جمعیت شهر در این ناحیه ساکن هستند ولی سرانه هایی شهری در این ناحیه نسبت به سایر نواحی شهر کمتر است و این نشان از عدم تعادل در تخصیص منابع و تسهیلات و تجهیزات در بین نواحی شهر خرمدره است .