Abstract:
هزینه مبادله واحدهای کسب و کار کشاورزی عاملی موثر در قیمت تمام شده محصول، قیمت های خالص دریافتی کشاورزان و الگوی مشارکت آنان در بازار است. پژوهش پیمایشی حاضر با هدف بررسی نقش تعاونی ها در کاهش هزینه مبادله واحدهای کسب و کار (تولید و عرضه) سیب زمینی در شهرستان قروه از توابع استان کردستان انجام گرفت. حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت تعیین شد و واحدهای نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با انتساب بهینه شامل 160 کشاورز عضو تعاونی و 191 کشاورز غیرعضو تعیین شدند. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل حضوری پرسش نامه جمع آوری شد. روایی پرسش نامه از طریق پانل متخصصان و اعتبار آن به روش بازآزمایی به دست آمد. نتایج نشان داد که کشاورزان عضو تعاونی با هزینه مبادله کمتری(41 درصد) مواجه بوده و مشارکت خود را در بازارهای خارج از استان به طور معنی دار افزایش داده اند.عضویت کشاورزان در تعاونی تولید، عامل تعیین کننده ای است که در مدل پروبیت برای برآورد مشارکت موثر در بازار الگو معنی دار شد. از سوی دیگر، هزینه های مبادله واحدهای کسب و کار شامل هزینه های اطلاعات و اندازه گیری در کنار شاخص شبکه روابط، قیمت تمام شده و حجم مبادلات در مدل لاجیت برای برآورد عضویت کشاورزان در تعاونی تولید معنی دار شدند.
Transaction costs of agricultural enterprises are an affective factor on product cost price، net exchange price and farmer’s participation in market. The aim of this survey research was to examine the role of agricultural cooperatives in reducing the transaction costs of Potato production enterprises in Qurveh Township. The sample size (351) was obtained by Bartlet Table and the sampling method was Multistage Cluster. For data collection questioners have been used which its validity was verified by viewpoints of panel of experts and reliability by Tests-Retest. The results showed that farmers cooperative members are facing with lower transaction costs(41%) and their participation in markets outside the province have increased significantly. the variable of membership in the cooperatives could be entered in the Probit model to estimate the farmers participation in relevant market. On the other hand، transaction costs included the cost of information and measurement، significantly entered in the Logit model to estimate the membership of farmers in the cooperatives. Also، index of relations network، cost price and transaction volume were entered into the model.
Machine summary:
از سوی دیگر، هزینه های مبادلة واحدهای کسب و کار شامل هزینه های اطلاعات و اندازهگیری در کنار شاخص شبکة روابط ، قیمت تمامشده و حجم مبادلات در مدل لاجیت برای برآورد عضویت کشاورزان در تعاونی تولید معنی دار شدند.
استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه مقدمه هزینه مبادله واحدهای کسب و کار کشاورزی به عنوان یکی از مؤلفه های روابط و کیفیت طرف عرضه عمل می کند که تعیین کننده قیمت تمامشدة محصول و نیز قیمت های خالص دریافتی کشاورز است .
گزارشهای رسمی نشان می دهد که طی چند سال اخیر، تولید و عرضه محصول سیب زمینی در استان کردستان با مشکلاتی مواجه شده است که در نتیجه آن قیمت تمام شده محصول بسیار بالا رفته و در بیشتر واحدها ارزش خالص دریافتی کشاورزان جوابگوی هزینه ها نیست (آمارنامه زراعی ، ٩٢-١٣٨٦).
سیملان و همکاران (٢٠١١ ,Simelane) نقش تعاونی ها در کاهش هزینه های مبادله واحدهای تولیدکننده محصولات لبنی را در آفریقای جنوبی با استفاده از مدل رگرسیون خطی بر اساس سطح مشارکت در بازار و مقدار محصول عرضه شده (به صورت مستقیم ) بررسی کردند.
برای تعیین متغیرهای مؤثر بر مشارکت کشاورزان در بازار الگو(پاسخ قیمتی به هزینه های مبادله ) و نیز تعیین کنندههای عضویت در تعاونی (شامل مؤلفه های هزینه مبادله )، می توان از دو مدل لاجیت و پروبیت استفاده کرد که هر دو شکلی از تبدیل دادههای دوحالتی (باینری) بوده و احتمال بروز حالات را برآورد می کنند.
بررسی بیشتر این یافته در مدل برآورد شده نیز نشان داد که مؤلفه «هزینه اطلاعات »، تأثیر معنی داری بر مشارکت کشاورزان در بازار الگو و در عین حال عضویت آنان در تعاونی دارد.
Keywords: Transaction Cost, Agricultural Cooperatives, New Institutional Economics 1.