Abstract:
ارزش کار و تلاش در مکتب حیات بخش اسلام، برکسی پوشیده نیست. زیرا سعی و تلاش زمینه سعادت و رستگاری فرد، سازمان و جامعه را در دو سرا فراهم مینماید. مدیران غربی و اسلامی هم از دیر باز بدنبال بالابردن کارآیی و اثر بخشی در ابعاد سازمانی و اجتماعی جوامع بشری بودند. این نوشتار با رویکردی تحلیلی و با هدف بررسی و تجزیه و تحلیل برخی از معیارها و اصول مرتبط کار و ایمان درآموزههای قرآن و سنت میپردازد. قصد و انگیزه در انسان، بر پایه باورها، ارزشها، روشها و شیوههای خاصی استوار شده است. سعی این نوشتار بر این نتیجه قرار گرفته است که کار و تلاش افراد سازمان رابطه مستقیم با اهداف متعالی دارد و دست یازیدن به این مهم تنها در سایه معرفت و سلوک خالصانه به سوی خداوند متعال میسر میباشد.
Machine summary:
»2 در نوشته حاضر نگارنده بدنبال پاسخ به این پرسش است که «از نظر حضرت امام علو همت چه نقشی در فرآیند کار و تلاش مضاعف دارد؟» به این پاسخ رهنمون شده است که حضرت امام ره: «آن چیزی را که ابتدا در قلب میگذرد و پدید میآید، باعث تحریک رغبت، میل و اشتیاق انسان میشود و از میل، نیت و اراده بر میخیزد، و اراده، عضلات را بحرکت وا میدارد و از حرکت عضلات، کار انجام میگیرد، ولی معرفت و ایمان هستند که سهم به سزایی در جهت دهی توجهات و مکنونات قلبی دارند».
خواستگاه همت خداوند متعال موجودات را به سه دسته تقسیم کرده است: بخشی سعی و تلاششان به مقتضای غریزه ذاتیشان است؛ بخشی دیگر فعالیتشان بر اساس عصمت الهی است و نسبت به خدا عصیان نمی کنند؛ مثل ملائکه الهی «ملائکة اللهلا یعصون الله ما امرهم و یفعلون ما یؤمرون» «تحریم/6» بخشی دیگر کارهایشان دو گونه متفاوت دارد و همین امر باعث شده است که در کار و تلاشش تزاحم پیدا شود پس این موجود بنابر فطرت الهی خویش از میان خواستههای متفاوت و نیازهای گوناگون و متزاحم کاری را که برای او سود وفایده اش بیشتر است، انتخاب می نماید و انسان تا قدم به وادی توجه نگذارد از وجود استعدادهای انسانی خویش حظی نبرده است بلکه تنها به مقتضای غریزه خدادادی خویش عمل نموده است که تعبیر قرآن از این دسته عبارت است از: (اولئک کالانعام بل هم اضل) «انعام/179» از این رو «عدم توجه» را که ضد همت و قصد میباشد.