Abstract:
نگارندگان در این گفتار می¬کوشند دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی در بحث حجیت جمعیه قرآن را در مقام تعلیم و افتاء تبیین کنند و بر اساس آن حجیت ظواهر قرآن را روشن سازند. بدین روی در باب «تعویل بر منفصل» که یکی از کلیدهای اصلی دیدگاه میرزای اصفهانی در باره قرآن است، سخن گفته¬اند و تفاوت نظر اصفهانی با آن گروه از اخباریان را که ظواهر قرآن را حجت نمی¬دانند، روشن ساخته¬اند.
Machine summary:
أم لا؟ (مصباح الهدی/22و23) [در مورد حجیت ظواهر قرآن مجید] بحث در این است که آیا یک فرد عاقل مجاز است که در کشف علوم و مرادات و تأویل و تفسیر آن (قرآن)، خود را از کسی که ممکن است یک قرینة منفصله در مورد آیهای از آیات قرآن نزد او باشد- که این فرد همان کسی است که به این قرآن و علوم آن، تحدی فرموده- بینیاز بداند، و به همین جهت بر اساس آنچه نزد اهل زبان [عربی] از آیات ظاهر میشود، حکم کند که آن [معنای ظاهری] همة مراد و معنا و مقصود خداوند از آن آیات است...
و البته وقتی ظواهر قرآن کریم حجیت داشته باشند، به طریق اولی محکمات و نصوص حجیت دارند؛ چرا که در این حوزه، مراد قطعی خداوند با توجه به معنای لغوی الفاظ و بدون مراجعه به قرائن منفصل، قابل دستیابی است.
یعنی نه تنها احتمال عقلایی میرود که قرائن منفصل نزد پیامبراکرم6 و اهل بیت ایشان: باشد، بلکه این بزرگواران از سوی خداوند متعال به عنوان بیانگران و مفسران رسمی قرآن کریم معرفی شدهاند.
2-2) رویکرد اثباتی: موهون نبودن احتمال تعویل بر منفصل در قرآن کریم در رویکرد اثباتی، مرحوم میرزا چهارگام را طی میکنند تا به اثبات حجیت جمعیة کتاب، دست پیدا کنند: گام اول: موهون بودن احتمال تعویل بر منفصل در تخاطب عقلایی شیوة عقلایی در حجیت ظواهر این است: در ظاهر کلام در مقام تخاطب و محاوره، مطلبی ارائه میگردد و مخاطب، کشف کند، که آن را برای اطمینان یافتن نسبت به مقصود متکلم، کافی میدانند.