Abstract:
امام خمینی و عینالقضاه همدانی را اگر از لحاظ مکتب عرفانی نتوان برابر نهاد، اما از جهت ویژگیهای سبکی آنهم از بعد الفاظ، نوع خطابها، زبان و شباهتهای نوشتاری نمیتوان مانندگیها و شباهتهایشان را منکر شد. کاربرد واژههایی که صمیمیت زبانی را تقویت میکند و لحن کلام را دوستانه و دلنشین میسازد از ویژگیهای هر دو اثرست. وجود اشعار عرفانی فارسی و عربی از ویژگیهایی است که هر دو عارف بخصوص عینالقضاه از آنها مدد میگیرند تا انتقال مفاهیم بلند عرفانی را ساده کنند.استشهادهای متعدد و ظریف و دقیق از دریای گهر خیز قرآن و بهرهمندی هر دو از لطایف و آیات قرآنی از وجوه اشتراک آن دو است از جمله وجوه اختلاف این دو عارف اینکه عینالقضاه از مکتب عرفانی ائمه شیعه محروم است ولی حضرت امام در تایید یافتههای عرفانی از احادیث نورانی و بلند ائمه شیعه از جمله حضرت امام علی(ع) ، امام صادق(ع)، امام حسین(ع) و... بهرهمند شده است هر دو عارف در عین طرح مطالب عمیق و بلند عرفانی جانب پرهیز و احتیاط را کاملا رعایت میکنند که از اسرار و رموز عرفانی پرده نگشایند.
Machine summary:
استشهادهای متعدد و ظریف و دقیق از دریای گهرخیز قرآن و بهره مندی هـر دو از لطایف و آیات قرآنی از وجوه اشتراک آن دو است از جمله وجوه اختلاف این دو عارف اینکه عین القضاة از مکتب عرفانی ائمه شیعه محروم است ولی حضرت امـام در تأیید یافته های عرفانی از احادیث نورانی و بلند ائمه شـیعه از جملـه حـضرت امام علی (ع ) ، امام صادق (ع )، امام حسین (ع ) و...
» (همان ، ص٦٧) ٢- شواهد شعری مشابه از دیوان شاعران فارسی و بعضا عربی : امام خمینی ذیل مصباح (٢) وقتی از ناتوانی لفظ و کلام در بیان اسرار و حقـایق الهـی و محروم بودن قلب اولیاء از توجه به حق و درک اوصاف و اسماء الهی سخن میگوید.
در تمهید ٣٢٦ تحت عنوان بیان حقیقت ایمان و کفر از جایگاه رفیع حضرت رسول سـخن میراند و میگوید آنچه بشریت از مصطفی دیده است قالب جـسمانی اوسـت کـه در قالـب بشریت درآمده است اما واقعیت اینست که قلب رسول الله نور بود «قدجاء کم من الله نـور و کتاب مبین » در ادامه به این آیه استشهاد جسته است که : «و ترا هم ینظرون الیـک و هـم لا یبصرون » بحثی بسیار دلنشین ، عرفانی و بلند را مطرح میکند: « ای دوست دانی که چـرا او را سایه نبود؟ هرگز آفتاب را سایه دیدی ؟ سـایه صـورت نـدارد.
یا دریغ از اینکه منازل سلوک و حقیقت غیبیه دور از دسترس سالک حتی خود امام و عین القضاة است .