Abstract:
در جستجوی جذابیت مثنوی مولانا، نقش زبان و ساختار دستوری قابل چشم پوشی
نیست. زبان و معنا در مثنوی توامانند. ساختار دستوری زبان فارسی در مثنوی مولانا دارای
برجستگیها، خلاف عادتها و منطق گریزیهایی است که جز در همان نظام معنایی قابل بررسی
نمیباشد مولانا با استفاده از شگرد حذف، داستانهای پیشینیان را در زیباترین و شاید
موجزترین شکل ممکن بیان نموده است. به قرینههای لفظی یا معنوی میتوان عناصر و
اجزای جمله را حذف نمود. همین عنصر در زبان مولانا بگونه ای عمل مینماید که تبدیل به
از خصایص سبک زبانی شعر مولاناست. در » حذف « عنصری سبک ساز میشود. نکته اینکه
این مقاله حذفهای هنری، در ساختار جمله سنجیده شده است و همین حذفیات تحت عنوان
طبقه بندی شده است. کمکوشی در سوال و جواب، برشمردن و توضیح » جملههای ناقص «
ساختار جمله های بی فعل و جمله های بی شخص و نهاد و نشان دادن حذف های با قرینه و
بی قرینه از نتایج این پژوهش است.
in searching for attractivity of Masnavi, the role of language and grammar can not be ignored .structure and semantics are so interwoven in Masnavi that they can not be imagined being different.The grammatical construction of Persian language in Masnavi has numerous deconstructions and odds which can but be investigated in the semantic system.It is in the same system which we can grasp the grammatical irregularities,phonetic changes and lexical inventions. Molana expressed the ancestors` stories in the most beautiful and outstanding style with deletion technique.To move toward the meaning,Molana guides the language to be evolved in meaning.Deletion in poem is a feature of poetry carried out in different ways.The sentence elements can be deleted in verbal or innate deletion.This acts in a constructive theme in Molana`s language. Ellipsis can be regularized in Masnavi in different forms and the artistic brevity is the main reason.In this paper,artistic ellipsis are investigated in the structure of the sentence ,categorized as imperfect sentences .The least effort in question and answer,enumeration of vebless sentences and subjectless sentences along with brief-creation ellipsis are considered as the base of analysis.
Machine summary:
٦- بحث و یافته های پژوهش جمله هایی که به نوعی دارای حذف میباشند تحت عنوان «جمله های ناقص » طبقه بندی شده است که در ذیل به آنها پرداخته میشود: ٦-١- جمله های مبتنی بر پرسش و جواب و «کم کوشی ١» در این جمله ها در جمله های مبتنی بر پرسش و جواب ، در یک مصراع و استثنائا در دو مصراع سؤالی مطرح میشود ودر همان مصراع یا در مصراع بعد، از طرف خود سؤال کننده ، جواب آن ذکر میشود.
(مبانی علمی دستور زبان فارسی: ١٨٣) بازگردانی نمونه زیر به این ترتیب میباشد: کودکی از بیرون بانگ زد حلوا : حلوا ← حلوا دارم کودکی حلوا ز بیرون بانگ زد لاف حـــلوا بــر امـــید دانــگ زد (392/2) ٦-١٧- جمله های دعایی و نفرینی که در این جملات فعل «باد» ذاتا محذوف است هرچه هستی جان ما قربان توست دست بردی دست و بازویت درست (1360/1) فخر آن سر که کف شاهش بود ننگ آن سر کاو بـه غیـری سـر برد (2965/4) ٦-١٨- جمله هایی که در اصل شبه جمله میباشند شبه جمله هایی که در صدر آنها «ای» عاطفی، نهفته یا آشکار است این نوع «ای»، در مثنوی دارای بسامد است و از اختصاصات سبکی آن به شمار میرود.