Abstract:
روش روایتگری مستشرقان از تاریخ پیامبر اسلام، از قواعد و ضوابط نانوشته و پذیرفتهشدهای ﺗﺄثیر پذیرفته و با اثرپذیری از تفسیر برخی مستشرقان یهودی شکل گرفته و به مرور زمان، به گفتمانی حاکم تبدیل شده است. هدف مقاﻟﮥ حاضر بررسی و نقد مولفههای گفتمان یهودی در مطالعات تاریخ پیامبر است. این پژوهش تلاش میکند با بررسی برخی از مولفهها، رابطه و چگونگی پشتیبانی و پیوند بین آنها را با روش تحلیل گفتمان، براساس نظریه میشل فوکو1 (Michel Foucault) واکاوی کند. برخی مولفههای اصلی گفتمان یهودی که در این مقاله بررسی میشود عبارتاند از: اعتبارزدایی مستشرقان از منابع تاریخی اسلام؛ ﺗﺄکید بر نظرﻳﮥ اخذ و اقتباس؛ بشریبودن آیههای قرآن؛ اسطورهانگاری مسلمانان؛ نحوﮤ بهکارگیری مولفهها در متون و اسناد شرقشناسی.
The orientalists’ method of expressing the history of the prophet of Islam influenced by unwritten and accepted rules and through time, this method became a major discourse and was influenced by the interpretation of some Jewish Orientalists. The aim of this paper is to examine the components of Jewish discourse in the studies of the history of the Prophet of Islam. In addition, based on Michel Foucault's theory, it tries to analyze these components and the relationship between them. Some of the main components of Jewish discourse that are discussed in this paper are discredit Islamic historical sources, the emphasis on the theory of adoption and adaptation, non-divine nature of the Quran, Muslim’s illusions, and the method of using the components in the Orientalism’s texts and documents.
Machine summary:
کلیدواژهها تحلیل گفتمان اعتبارزدایی از منابع پیامبر اسلام شرقشناسی اخذ و اقتباس مقدمه باتوجه به جایگاه ﺗﺄثیرگذار پیامبر اسلام در شکوفایی و پیشرفت تمدن اسلامی، این مقاله تلاش میکند در مقام پاسخدادن به این پرسشها: مهمترین مؤلفههای حاکم در گفتمان یهودی کداماند؟ چگونه میتوان مؤلفهها را نقد کرد؟ ارتباط و پیوند این مؤلفهها چیست؟ ضمن شناسایی و معرفی بستر تاریخی برخی از مؤلفهها، بهصورت مختصر آنها را بررسی و نقد کند.
همان گونه که ملاحظه شد این آثار به بحث شرقشناسی یهودی توجه میکند و حتی برخی از شبهها، مانند ﺷﺒﻬﮥ اقتباس را مطرح میکند؛ ولی نه در قالب مباحث گفتمانی؛ ازاینرو مقاﻟﮥ حاضر ضمن شناسایی و سرشماری برخی از مؤلفههای حاکم در گفتمان یهودی، آنها را بررسی و نقد میکند.
ازاینرو، در بررسی عملکرد شرقشناسان یهودی این نکته آشکار میشود که آنها برای تضعیف جایگاه پیامبر گرامی اسلام(ص) تلاش میکنند ریشههای اصالت اسلام و قرآن و سیرﮤ نبوی و نیز اعتبار منابع اسلامی را در آثار خود به چالش کشند.
در اینجا نیز این اتفاق افتاده است؛ زیرا پس از اینکه اعتبار منابع اسلامی را زیر سؤال بردند، بهصورت طبیعی این پرسش مطرح میشود اسلام که از خود استعدادی ندارد و هیچ منبع کامل و دقیقی وجود ندارد تا اسلام را معرفی کند پس این همه احکام دینی و نقل معجزات و قوانین و مقررات از کجا آمده است؟ در اینجا راه برای ورود مؤلفه دوم گفتمان یهودی، یعنی پذیرش ﺷﺒﻬﮥ اقتباس، هموار میشود.