Abstract:
در سال 1370 متعاقب سرکوب قیام کردهای عراق توسط صدام حسین، سیل عظیمی از آوارگان به سوی مرزهای غربی کشور راه افتاد. ورود صدها هزار پناهجو طی مدت زمانی نسبتا کوتاه به ایران موجب بروز مشکلات عدیدهای گردید. در روزهای اوج بحران، شمار پناهجویانی که روزانه از مرز عبور میکردند، بالغ بر دهها هزار تن بود. دولت ایران در مواجه با این مسئله سیاست درهای باز را پیش گرفت و برای کمکرسانی به آوارگان و اسکان آنان در اردوگاهها اقداماتی به عمل آورد. در پژوهش حاضر ابعاد مختلف این بحران انسانی مورد بررسی قرار گرفته است.
Machine summary:
در این میان ، به دلیل اینکه ایران مرزهای طولانیتری با کردستان عراق داشت و مراکز جمعیتی مانند اربیل و سلیمانیه به آن نزدیک تر بودند، حجم بیشتری از آوارگان را به نسبت ترکیه شاهد بود.
در آن زمان یکی از کارکنان یونیسف به مطبوعات گفته بود که «در هر خانه دو یا سه خانواده وجود دارد» (٦ :١٩٩١ Refuges, may) در ١٦ فروردین فرماندار پیرانشهر با اعلام ورود ٧٠ هزار نفر به استان آذربایجان غربی افزود: «سرما و کمبود امکانات بهداشتی در آن سوی مرز بسیاری از آوارگان را که در صفوف ٨٥ کیلومتری قرار داشتند، پراکنده ساخته و آوارگان که جمعیت آن ها میلیونی است در مناطق کوهستانی پخش شده اند».
(اطلاعات ، ١ اردیبهشت ١٣٧٠: ٥) اول اردیبهشت نیز دکتر علاءالدین مهر، رئیس خدمات پزشکی استان آذربایجان غربی گفت که از آغاز ورود نخستین گروه از پناهندگان کرد ٨٠ کودک کمتر از ٦ سال فقط در بیمارستان های این استان جان باخته اند که مرگ آن ها به خاطر اثرات مستقیم سفر طولانی در کوهستان بوده است .
پس از مرحله ی «کمک رسانی فوری» که با تلاش سازمان های امدادی ایرانی و بین المللی تا حدی بحران تحت کنترل درآمد، در مرحله ی بعد سیاست دولت ایران این بود که تا فراهم شدن شرایط بازگشت ، آوارگان را از شهرها جمع آوری کرده و در اردوگاه ها اسکان دهند.
بحران آوارگان سال ١٣٧٠ کردستان عراق باعث جلب توجه جهانی به مسئله ی کرد گردید و انعکاس گسترده ی رسانه ای این موضوع فشار بسیاری را از طرف افکار عمومی کشورهای غربی به دولت هایشان وارد ساخت .