Abstract:
فرایندهای ژئومورفولوژیکی در طول حیات بشر کنش های متفاوتی داشته و زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده اند. این تحقیق نگاهی دارد به نقش فرایندهای ژئومورفولوژیکی طی 6000 سال قبل در محوطه باستانی سنجر که در فاصله20 کیلومتری شهر شوش واقع شده است. در این تحقیق ابتدا با بکارگیری تصاویر ماهوارهای، نرمافزار ArcGIS و نقشههای زمینشناسی منطقه مذکور بررسی شد. طی این مراحل مخروطه افکنه هایی در جهت شمال محوطه باستانی از طریق تصاویر ماهواره ای مشاهده گردید. سپس عملیات میدانی و بازدید از محوطه مورد مطالعه صورت گرفت. در عملیات میدانی، ترانشه هایی تا عمق6 متر از سطح دشت ایجاد گردید و بعد از تعیین سن نسبی از طریق سفال نگاری، از هرلایه نمونه هایی برداشت شد. نمونه ها در آزمایشگاه پس از انجام مراحل جدا سازی ذرات خاک با ماده مخصوص،از طریق روش هیدرومتری مورد بررسی قرار گرفت . نتایج حاصله از روش هیدرومتری و همچنین بازدیدهای میدانی و تصاویر ماهواره ای مشخص نمود که دو عامل رسوبات آبی از (دو منبع مخروطه افکنه ها و کانالها) و رسوبات بادی با منشا شمال غرب نقش مهمی در انتقال رسوبات و تدفین آثار باستانی محوطه سنجر داشتهاند.
Machine summary:
این وضعیت همچنین برای اجتماعات مستقر در بین کارون ودز نیز وجود داشتهاست (نگهبان، ۱۳۷۲: ۱۷۹) بررسی آثار باستانشناسان نشان میدهد که توسعهٔ کشاورزی در دوران قبل از میلاد ارتباط مستقیمی با توسعه موییرگی انشعابات از جریانات سطحی داشته، که از طریق حفر کانالها از رودخانهها، بطور مصنوعی ایجاد شده و در نهایت نقش مؤثری در توزیع و تراکم رسوبات داشتهاند.
آبیاری در آغاز به گونه آبرسانی با Heyvaert Carlos Michael Andrey Bailey King Force Mc Fadgen 1-مقدمه: شواهد نشان میدهد که در طول تاریخ زمین، شرایط آب و هوایی بارها دستخوش تغییر و تحول کلی قرار گرفته و به دنبال آن شرایط جغرافیایی و از جمله ژئومورفیک نیز تغییر پیدا کردهاست (پدرامی، ۷۱:۱۳۶۷).
) وجود حجم بالای ذرات ریزدانه (رس و سیلت)، لایههای افقی خاک و شیب صفر درجه در منطقه مورد مطالعه نشان میدهد که علیرغم نزدیکی به منابع عظیم آبی، که انتظار میرود ذرات گراول یا درشت تر از آن توسعه بیشتری داشته باشند ولی آثاری از ذرات درشت دانه (بالای ۲ میلیمتر) در این محوطه تا عمق ۶ متری یافت نمیشود و میتوان نتیجه گرفت که جریانات آبی در محوطه مورد مطالعه از سرعت کمی برخوردار بودهاست؛ بنابراین رسوبات آبی از طریق انشعابات رودخانه ای و زهکشیهای مصنوعی (توسط انسانها جهت کشاورزی) با شیبی ملایم و سرعت کمآب به این محل منتقل شده و در چالهها طبیعی نهشته گذاری شدهاند.
)شکل 3_ ترسیم گراف نیمرخ عرضی رودخانه های کرخه و دز با محوریت تپه مرکزی سنجر بر روی نقشهٔ DEM ۵-۴-عملیات میدانی: در بخش عملیات میدانی جهت انجام مطالعه دقیق تر ابتدا کاوشها و ترانشههایی که قبلا توسط باستان شناسان ایجاد شده بود از نظر رسوبات مورد بررسی قرار گرفت تا اطلاعات بیشتری از منطقه حاصل شود.