Abstract:
مغایرت شدید بین رشد سریع وسایل نقلیه موتوری و کمبود مکان¬های پارکینگ و نیز پراکنش نامناسب آنها در شهر سمنان، تاثیر جدی بر کیفیت زندگی شهروندان و کارکرد جاده-های شهری گذاشته است. هدف این پژوهش، ارزیابی الگوی پراکنش پارکینگ¬های موجود و مکان¬یابی پارکینگهای عمومی جدید در این شهر است. گردآوری داده¬ها و اطلاعات موردنیاز عمدتا با روشی کتابخانه¬ای (متن¬ها، اسناد، نقشه¬ها) صورت گرفته است. برای نیل به هدف پژوهش، از 8 شاخص پارکینگ¬های موجود، مراکز اداری، مراکز تجاری، اماکن گردشگری، مراکز درمانی، مراکز آموزشی، دسترسی به معابر درجه 2 اصلی و فرعی، تراکم نفر در هکتار استفاده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از سرانه استاندارد و نرم¬افزارهای Visual PROMETHEE، Super Decisions و ابزارهای تحلیلی موجود در Arc GIS بهره¬گیری شد. یافتهها و نتایج نشان داد که بین سرانه موجود پارکینگ (134/0) با سرانه استاندارد (3/1) اختلاف قابل توجهی وجود دارد. پارکینگ¬های عمومی موجود در شهر سمنان از لحاظ استاندارد در یک سطح قرار ندارند، به¬طوری¬که پارکینگ شهید رجایی با امتیاز 222/0 در بهترین وضعیت و پارکینگ تدین با امتیاز 397/0- در بدترین وضعیت قرار گرفت. به¬وسیله تحلیل پرومتی 5 سطح بهینه، 5873/0 محاسبه شد که نشان می¬دهد بهرغم این¬که چهار پارکینگ سعدی، پردیس، شهید رجایی و عمومی در وضعیت بهتری نسبت به سایر پارکینگ-ها هستند، از شرایط بهینه¬ای برخوردار نیستند. در نهایت برای احداث پارکینگ جدید اراضی به 5 طبقه از بسیار مناسب تا بسیار نامناسب دسته¬بندی شدند که در اراضی بسیار مناسب و مناسب، 6 مکان با مساحت تقریبی 16166 مترمربع که عمدتا در زمین¬های بایر درون شهری واقع شده¬اند، با توجه به سطح بهینگی، برای احداث پارکینگ جدید پیشنهاد شد.
Machine summary:
در مکان یـابی پارکینـگ هـای عمـومی ، تـوزیعی مناسـب اسـت کـه بـا توجـه بـه کاربری های پیرامون مانند مناطق جذب سفر (مراکز خریـد، اداری و تفریحـی )، پارکینـگ جدید بتواند، با قرار گرفتن در فاصله ای مناسـب باعـث دسترسـی بهینـۀ افـراد بـه همـراه احساس امنیت برای وسایل نقلیۀ خود شود (قنبری و قاضـی عسـکرنایینی ، ١٣٩٠: ١٨٤).
جوان و غنی پـور تفرشـی (١٣٩٥)، در مقالۀ ارزیابی و مکان یابی بهینۀ پارکینگ های عمومی با استفاده از مدل AHP در شـهر رشت از معیارهایی چون فاصله از مراکز جاذب سفر، هزینۀ تملک زمین ، توجه به کـاربری زمــین ، ویژگــی هــای محیطــی و اقلیمــی ، دسترســی ، فاصــله از پارکینــگ هــای موجــود، کاربری های اداری و تجاری استفاده کردند و در نهایت نتیجه گرفتنـد کـه در مکـان یـابی پارکینگ ها عواملی وجود دارند که تحلیل آنها با روش هـای سـنتی امکـان پـذیر نیسـت و موجب هدر رفتن منابع مادی و معنوی می شـود و صـدمات زیـادی بـه مـردم و مـدیریت شهری وارد می سازد؛ بنابراین استفاده از GIS برای تحلیل حجم وسیعی از داده ها ضروری است .
در این پژوهش نیز به منظور اطلاع از چگونگی توزیع فضایی پارکینگ های عمومی موجود در شهر سمنان از معیارهایی استفاده شده است که شامل اطلاعات توصیفی چون تراکم جمعیت در هکتار و اطلاعات مکانی دخیل در امر ارزیابی و مکان یابی پارکینگ های عمومی است .
ایـن پـژوهش بـا هـدف 123 ارزیابی توزیع فضایی - مکانی پارکینگ های عمومی موجود و مکان یابی پارکینگ های عمومی جدید در محدودة جغرافیایی شهر سمنان انجام شده است .