Abstract:
هدف از این نوشتار، آسیبشناسی کتابهای نوشته شده در موضوع اخلاق قرآنی از منظر سازماندهی و نظاممندسازی آن و ارائه مدلی جدید برای نظام اخلاقی قرآن است. بدین منظور، با توجه به ضرورت نظاممندسازی معارف اخلاقی قرآن و آسیبهایی که در این زمینه در کتابهای موجود دیده میشود، به روش توصیفی تحلیلی، برخی از مهمترین کتابهای مرتبط با اخلاق قرآنی ارزیابی شده و نقدهایی به لحاظ شکلی و محتوایی صورت گرفته است. سپس با معرفی نظام اخلاقی قرآن در قالب یک نظام مخروطی و هرمی شکل، ساختاری نظاممند مشتمل بر مبانی اخلاق، اصول اخلاق و اهداف اخلاق پیشنهاد و امتیازات مدل پیشنهادی تشریح شده است.
Machine summary:
بدين منظور، با توجه به ضرورت نظام مندسازي معارف اخلاقي قرآن و آسيب هايي که در اين زمينه در کتاب هاي موجود ديده ميشود، به روش توصيفي تحليلي، برخي از مهم ترين کتاب هاي مرتبط با اخلاق قرآني ارزيابي شده و نقدهايي به لحاظ شکلي و محتوايي صورت گرفته است .
اما آنچه به عنوان نقص بر کار ايشان ميتوان ياد کرد، اين است که اولاً براي انتخاب مجموعه آيات مرتبط با هم ، هيچ ملاک و معيار يا تعريفي ارائه نکرده است ؛ به گونه اي که برخي از عناويني که در اخلاق فردي ذکر شده ، مانند تکبر، صدق ، تواضع و دروغگويي ، ميتواند جزء اخلاق اجتماعي نيز باشد، يا برخي از عناوين اخلاق اجتماعي مانند ظلم و عدل ميتواند در زمرٔە اخلاق فردي نيز قرار گيرد؛ هرچند بر خلاف بسياري از قرآن پژوهان اخلاقي، آيات اخلاقي را در نظامي منطقي و منسجم در پنج سرفصل ارائه کرده است .
کتاب هاي ديگري نيز در سال هاي اخير در باب اخلاق قرآني نوشته شده که هرکدام به گونه اي خاص ، به نظام مند کردن آيات قرآن توجه کرده اند، مانند مباني و مفاهيم اخلاق اسلامي در قرآن ، نوشتۀ جناب آقاي محمدحسين فهيم نيا، اخلاق قرآني، تأليف جناب آقاي عنايت الله شريفي، قرآن کتاب اخلاق ، نوشتۀ جناب آقاي 9 محمدتقي سبحانينيا که در جاي خود بايد ارزيابي شود.