Abstract:
اضافه برداشت از آبهای زیرزمینی در دشت مرودشت باعث افت سطح این آبها و همچنین، شوری آب در این منطقه شده است. در این پژوهش ابتدا برآورد تابع عرضه مناسب برای گندم آبی بدون لحاظ کردن اثرهای جانبی مد نظر قرار گرفت. سپس، آثار جانبی استفاده از منابع آب زیر زمینی بر درآمد، هزینه و سود کشاورزان در چارچوب تابع عرضه گندم بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که با وارد کردن اثرهای جانبی بر درآمد، به علت بالا رفتن عملکرد محصول و در نتیجه درآمد کشاورزان، عرضه گندم افزایش یافته است. در این رابطه، افزایش یک درصدی درآمد کشاورزان به دلیل اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی موجب افزایشی معادل 36/0 درصد در عرضه گندم می شود. وارد کردن تاثیرات جانبی بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بر هزینه آبکشی در تابع عرضه، موجب کاهش عرضه گندم شد. به گونهای که با افزایش یک درصدی در هزینه آبکشی کشاورزان ناشی از اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی، عرضه گندم حدود 03/0 درصد کاهش می یابد. همچنین، وارد کردن تاثیرات جانبی بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بر سود گندم کاران، موجب کاهش عرضه شد. به گونهای که افزایش یک درصدی در سود منفی (زیان) گندم کاران مورد بررسی ناشی از اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی، عرضه گندم را حدود 1/0 درصد کاهش میدهد.
Machine summary:
در این مطالعه اثرهای جانبی اضافه برداشت از آب های زیرزمینی بر تابع عرضه گندم با استفاده از روش یوهانسن در دوره ١٣٨٧- ١٣٦٥ بررسی شده است .
در مدل سوم نیز وارد نمودن اثر اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی بر سود کشاورزان موجب کاهش عرضه میشود چرا که تاثیر اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی بر هزینه آبکشی بزرگتر از این تاثیرات بر درآمد بوده و بدین ترتیب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی سود منفی (زیان ) برای گندم کاران مورد بررسی داشته است .
نتایج نشان میدهند که در مدل عرضه با در نظر گرفتن اثرات جانبی اضافه برداشت آب زیرزمینی بر درآمدء علامت متغیرها مورد انتظار بوده و وارد نمودن تاثیرات جانبی بر درآمد کشاورزان منجر به افزایش عرضه شده است.
نتایج برآورد تابع عرضه با توجه به اثرات جانبی اضافه برداشت آب زیرزمینی بر هزینه در جدول ۴ نشان داده شده است.
چنانچه با افزایش یک درصدی در هزینه آبکشی کشاورزان ناشی از اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینیء عرضه گندم حدود ۰/۰۲ درصد کاهش مییابد؛ اگرچه این تاثیر گذاری معنیدار نبوده است.
نتایج برآورد تابع عرضه با در نظر گرفتن اثرات جانبی اضافه برداشت آب از منابع زیرزمینی بر سود در جدول ۵ آرایه شده است.
نتیجه گیری و پیشنهادها در این مطالعه تاثیرات جانبی اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی بر تابع عرضه گندم بررسی شده است .