Abstract:
رضا شاه به توسعه و پیشرفت صنعتی کشور توجه بسیاری داشت . وی به همراه مجریان و
مشاوران سیاسی خود،سعی داشت برای کاستن از فشار اقتصادی حاکم بر جامعه، از دولی که
خطر کمتری برای منافع ایران داشتند در این زمینه بهره گیری نماید. کشور آلمان به دلیل عدم
سابقه استعماری در خاورمیانه و داشتن امکانات و سرمایه کافی و مشاوران فنی کارآمد گزینه
بسیار مناسبی برای همکاری با ایران عصر رضاشاهی محسوب می شد . این نوشتار به روش
تاریخی و رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای سعی دارد به مهم ترین
سوال مطرح شده در باب میزان نقش آلمان در پیشرفت اقتصادی ایران بین دو جنگ جهانی
پاسخ گوید. در پاسخ به این پرسش می توان فرضیه ای ارائه داد مبنی بر اینکه آلمان به میزان
بسیار زیادی در توسعه و پیشرفت اقتصادی ایران بین دو جنگ جهانی نقش داشته است.
Machine summary:
آن ها بـه مـدت ده سـال اجـازه ورود به ایران را نداشتند)، ممنوعیت ورود اتبـاع آلمـانی از سـوی دولـت انگلـیس ، همچنـین اشتهار جهانی سیاست های آزادی خواهانه آمریکا سبب شد ایران برای انجام اصلاحات مالی و اقتصادی ابتدا به این کشور روی آورد.
در ایـن میـان آلمان ها در ایجاد خطوط هوایی و تأسیس راه آهن ایران سهم عمده ای داشتند؛ هر چند اهمیـت عهده داری این طرح ها برای شرکت های آلمانی بیشتر کسب منافع مادی بود تا سیاسی ، اما طبعا عهده داری این طرح ها اهمیت استراتژیکی نیز داشت .
١ از مهم ترین مفاد قرارداد با شرکت یونکراس آلمان می توان بـه موارد زیر اشاره کرد: مجلس شورای ملی حق انحصاری هواپیمایی ایران را در سه خط ذیل برای مدت پـنج سال از تاریخ تصویب و امضاء و مبادله این قـرارداد بـه مؤسسـه هواپیمـایی یـونکرس واگذار کرد که بلافاصله خطوط ذیل را برقرار نماید: تهران - بندر پهلوی ؛ تهران - بنـدر بوشهر و تهران - قره تو؛ مؤسسه هواپیمایی یونکراس متعهد می شود که خطوط پستی هوایی در مـاده اول را بـه خطوط پستی هوایی اروپا متصل نماید و مکلف است لااقل در ظرف سه ماه اول یکـی از خطوط فوق را به خط پستی هوایی اروپا مرتبط سازد؛ مؤسسه یونکراس متعهد شد که خط پستی هوایی کشور چین را که در نظر گرفته است از طریق ایران (یعنی از مشهد- تهران و تبریز) قرار دهد؛ تأسیس یک باب مدرسه فنی هواپیمایی و آوردن طیارات تعلیمی برای تعلـیم و تربیـت 2 خلبان و مکانیک چی ایرانی .