Abstract:
پژوهش کاربردی حاضر با هدف ساماندهی فضایی سکونتگاههای روستایی شهرستان اسفراین و با بهرهگیری از فنون سطحبندی جمعیتی، سطحبندی خدماتی، اسکالوگرام و تحلیل سلسلهمراتبی به انجام رسید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانهای و ابزار جمعآوری اطلاعات مبتنی بر دادههای ثانویه (آمارنامه سال 1390) استان خراسان شمالی بود که طی آن، چهل مؤلفه در ابعاد مختلف استخراج و بررسی شدند. تحلیل یافتهها نشان داد که از میان این مؤلفهها در 157 روستای دارای سکنه شهرستان اسفراین، تنها دسترسی به مؤلفههای دبستان، مسجد، شورای اسلامی، دهیار، خانه بهداشت و دفتر مخابرات قابل قبول بوده و در دسترسی به سایر خدمات، محرومیت شدید حاکم است. در نهایت، برای برقراری تعادل فضایی و خدماترسانی مطلوب در شهرستان اسفراین (متناسب با نظام جمعیتی، نقش و جایگاه هر روستا)، ضمن پیشنهاد یک نظام سلسلهمراتبی، این شهرستان به سه منظومه روستایی، هفت مجموعه و سی حوزه روستایی تقسیم شد.
Machine summary:
البته ، علي رغم انجام مطالعات متعدد در حوزه سامان دهي فضايي روسـتايي ، ذکـر ايـن نکته الزامي است که مطالعه حاضر با رويکردي متفاوت از ساير پژوهش ها انجام گرفتـه و اهتمام مي ورزد تا در چارچوبي جامع تر و دقيـق تـر سـکونتگاه هـاي روسـتايي شهرسـتان اسفراين را مورد بررسي قرار دهد، به طـوري کـه اولاً بـه دور از کاسـتي هـاي موجـود در تحقيقات منطقه اي ، در پـژوهش حاضـر، متغيرهـاي متعـدد و بيشـتري در ابعـاد مختلـف (آموزشي ، فرهنگي ، مذهبي ، سياسي ، اداري ، بهداشتي ، زيربنايي ، خدماتي و ارتباطي ) مـورد سنجش قرار گرفته و ثانياً با به کارگيري يک روش شناسي متفـاوت در حـوزه سـامان دهـي فضايي روستايي و به کارگيري توأمان شيوه هاي سطح بندي جمعيتي ، سطح بندي خـدماتي ، ضريب احتمال وقوع خدمات ، اسکالوگرام و تحليل سلسـله مراتبـي ، الگـوي سـطح بنـدي سلسله مراتبي سکونتگاه هاي روستايي شهرستان اسفراين هم پيشنهاد شده است .
Study of the effects of spatial planning and rural settlement plans on social development of villages (A case study of Ardabil province).
The role of environmental factors in the spatial organization of rural settlements (Case study: Small Lavasan village).
Leveling of rural settlements based on human capacity from the point of view of the territory (Case study: Kirkzai district of Shiraz County), Regional Planning Quarterly, 6(21): 93-102.