Abstract:
یکی از بحرانهای امروزهی جهان اسلام مسالهی افراطگرایی است که عمدتا از سوی گروههای سلفی به ویژه وهابیت در مواجهه با مدرنیته پدید آمده است البته ریشه فکری آنها به احمد بن حنبل و ابن تیمیه که از اصحاب حدیث بودند باز میگردد اما در دورهی معاصر شرایط سیاسی اجتماعی با حضور استعمار در کشورهای اسلامی به گونهای رقم خورد که زمینه ظهور آنها فراهم و تقویت گردید. سلفیها دانسته یا نادانسته با مواضع فکری تحجرگرای خود در میان صفوف مسلمین اختلاف ایجاد کردند. این نوشتار به دنبال بررسی آن دسته از باورها و رفتارهای آنان است که زمینهساز اختلاف میان مسلمانان است.
Machine summary:
». (ابن هشام، 1955م، ص503-502) پیامبر(ص)، آنگاه که از اختلاف دو قبیله «اوس» و «خزرج» آگاه شد و دریافت که بر اثر فتنه گری شخصی به نام «شاس» نزدیک است که آتش جنگ شعله ور گردد و جوانان آن دو طایفه به جان هم افتند، خود را به میان آنان رسانید و فرمود: «از خدا بترسید، از خدا بترسید، آیا در برابر چشم من رسم جاهلیت را تجدید میکنید؟ آن هم پس از این که خدای بزرگ شما را به اسلام هدایت کرد و گرامی داشت و رشتهی جاهلیت را گسست و شما را از کفر نجات بخشید و دلهایتان را به هم نزدیک و مهربان ساخت؟» (ابن هشام، ج2، 1955م، ص250) از این کلام گهربار پیامبر(ص) استفاده میشود که اختلاف و پراکندگی از ویژگیهای عصر جاهلیت و سیرهی کفار بوده است و در پرتو پذیرش اسلام باید همه مسلمان در سایه دین و عقیده واحد متحد بوده و بر علیه دشمنانشان با تشکیل امت واحده صف آرائی نمایند.
(الزهیلی، بی تا، ص186) بدین ترتیب بر اساس توصیه بزرگان دین و پیروی علمای شیعه و سنی از معصومین و آنچه عقل سلیم به آن حکم میکند به این حقیقت واقف میشویم که وحدت امت اسلام، جهانی است و حتی «حدود جغرافیایی، که امروزه بین دولتها معمول و متعارف است، برامت و وطن اسلامی برابر نمیشود، بنابراین انسان مسلمان، مانند ماهی در آب است که وطن و مرز مخصوصی ندارد، بلکه وطن او، همهی شهرها و کشورهای اسلامی است؛ از این روی، مسلمانان در هر نقطهای از زمین که باشند با هم برادرند و پایبند دفاع از وطن بزرگ خود».