Abstract:
«ﺳﻤﻊ» از ﻣﻈﺎهﺮ رﺣﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺰاری ادراﮐﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود و ﺑﺴـﯿﺎ از ادراﮐﺎت، ﻟـﺬات، ﻣﺤﺴﻮﺳـﺎت و ﻣﻌﺮﻓـﺖهـﺎ از اﯾـﻦ ﻃﺮﯾـﻖ و ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﻧﻌﻤـﺖ ﮔﻮش درﯾﺎﻓﺖ، و روح و ﻧﻔﺲ اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ. ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ «ﺳﻤﻊ» را ﯾﮑـﯽ از ﻟﻮازم ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﭘﮋوهﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻔﮭﻮم و اهﻤﯿـﺖ «ﺳـﻤﻊ» از ﻣﻨﻈﺮ ﻗﺮآن و ﺑﯿﺎن اﺣﺎدﯾﺚ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و از ﮐﺘﺐ اﺧﻼﻗﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﮭـﺮه ﺑـﺮده اﺳـﺖ. هﻤﭽﻨـﯿﻦ
ﻋﻮاﻣــﻞ ﺑﺎزدارﻧــﺪه «ﺳــﻤﻊ» و ﻋــﺪم ﭘــﺬﯾﺮش ﺳــﺨﻦ ﺣــﻖ ﮐــﻪ ﻧﺎﺷــﯽ از ﺣــﺎﻻت و ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺧﺎص روﺣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ در اﯾـﻦ ﻣﺴـﯿﺮ مشخص شد، ﻣﻨﻈﻮر از ﺳﻤﻊ، ﺑﺼﺮ و ﻗﻠﺐ ﻣﻔﺎهﯿﻢ ﺑﺎﻃﻨﯽ و ﻣﻌﻨﻮی آﻧﮭﺎ اﺳﺖ. ﮔﻮش دادن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ، ﺗﻌﻤﻖ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺻﺤﯿﺢ ﺷﻨﯿﺪههﺎﺳﺖ، ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺳﻤﻊ
ﭘـﺬﯾﺮش ﻗﻠﺒـﯽ را ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل دارد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺣﺠﺎب هﺎ و ﭘﻮﺷﺸﮭﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ، در ﭘﺮﺗﻮ ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ آن هﺪاﯾﺖ و
ﺳـﻌﺎدت حاصل می گردد.
Machine summary:
(مکارم شیرازی، 1374ش، ج1، ص83) در سوره فصلت آیه 5: (و قالوا قلوبنا فی أکنة مما تدعونا إلیه و فی آذاننا وقر و من بیننا و بینک حجاب فاعمل إننا عاملون( آنها گفتند: «قلبهای ما نسبت به آنچه ما را به آن دعوت میکنی در پوششهایی قرار گرفته و در گوشهای ما سنگینی است، و میان ما و تو حجابی وجود دارد؛ پس تو بدنبال عمل خود باش، ما هم برای خود عمل میکنیم!» کلمه «أکنة» از کلمه «کن» گرفته شده و این کلمه به معنای ظرفی است که چیزی در آن حفظ و نگهداری شود.
5- موانع استماع و پذیرش سخن حق 5-1- هواپرستی چنانچه انسان پس از روشن شدن حق به جای خدا محوری، هوا محور و هوس مدار باشد، مشمول گمراهی کیفری الهی واقع میگردد و خداوند سمع و قلب او را مختوم میکند و بر چشم او پردهای ستبر میافکند که پس از آن حق را نمیشنود و نمیبیند و نمیفهمد؛ زیرا او آگاهانه هواپرست شده است: (أ فرأیت من اتخذ إلهه هواه و أضله الله علی علم و ختم علی سمعه و قلبه و جعل علی بصره غشاوة فمن یهدیه من بعد الله أ فلا تذکرون( (سورۀ جاثیه، آیۀ23) آیا دیدی کسی را که معبود خود را هوای نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهی (بر اینکه شایسته هدایت نیست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مهر زده و بر چشمش پردهای افکنده است؟!