Abstract:
پیروزی در نبرد ملازگرد (463ق./1071م.) در شکلگیری حکومت سلجوقیان روم تأثیر بسزایی داشت، امّا تقریباً یکصدسال پس از تأسیس این حکومت، سلطان قلیچارسلان دوم در سال 572ق./ 1176م. با پیروزی در نبرد دیگری مقابل امپراطوری بیزانس ـ که در مکانی با نام میریوکیفالون، رخ داد ـ توانست گامهای تازهای در راستای ایجاد امنیت و آرامش بیشتر و به تبع آن بهبود وضعیت سیاسی ـ فرهنگی قلمرو سلاجقهی روم بردارد. پژوهش حاضر با بررسی تطبیقی و قرار دادن نبردهای ملازگرد و میریوکیفالون، به عنوان دو نقطهی عطف در تاریخ این حکومت، تلاش دارد تأثیرات سیاسی و به تبع آن فرهنگیِ پیروزی در این نبردها را تحلیل نماید. بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ بدین پرسش است که پیروزی ترکمانان سلجوقی در دو نبرد ملازگرد و میریوکیفالون، چه تأثیری در وضعیت سیاسی ـ فرهنگی قلمرو دولت سلاجقهی روم داشته است؟ نتیجهی به دست آمده از این نوشتار، نشانگر آن است که اگرچه پیروزی در نبرد ملازگرد، نقطه عطف مهمی برای سرازیر شدن ترکمانان به آناتولی و شکلگیری حکومت سلاجقهی روم بوده، بدون تردید پیروزی در نبرد میریوکیفالون نیز اثراتی غیرقابل انکار بر ثبات سیاسی، امنیت اجتماعی و به تبع آن رونق فرهنگی آناتولی داشته است.
victory at the Battle of Malazgirt (463 A.H / 1071 A.D) undoubtedly had an undeniable impact on the formation of the Seljuk of Rûm government، but almost a hundred years after the establishment of the Sultanate of Rûm، King Kilij Arsalan II in 572 A.H / 1176 A.D. through defeating the Byzantine Empire in another battle in a place named Myriokephalon took new steps for establishing more security and peace and by extension improving the politico-the cultural status of the territory of the Sultanate of Rûm. The present study، using a comparative analysis، sought to portray the political effects and hence the cultural effects of victories in these battels، as two turning points in the history of the Seljuk rule. Thus، the research question is that what impacts the Turkmen Seljuk victories at the Battle of Malazgirt and the Battle of Myriokephalon has had on the politico-cultural condition of the Sultanate of Rûm's territory. The results show that although the victory in the Battle of Malazgirt has been an important turning point for Turkmen people for their flow to Anatolia and the formation of the rule of the Seljuk of Rûm، the victory in the Battle of Myriokephalon with no doubt has had undeniable impacts on the political stability، social security، and as a result، the cultural boom of Anatolia.
Machine summary:
١ـ جنگ ملازگرد و پیامدهای سیاسی ـ فرهنگی آن در آسیای صغیر از زمان سلطان طغرل بن میکائیل بن سـلجوق بـود کـه ترکمانـان سـلجوقی توانـستند پایه های دولتی وسیع و قدرتمند با نام سلاجقه را نهاده و حملات جـسته و گریختـه ی 1 خود به سمت نواحی آسیای صغیر و قلمرو امپراطوری روم شرقی را نیز شـروع کننـد.
سلطان قلیچ ارسلان دوم ، در آغاز سلطنت و به جهت اوضاع آشفته ی قلمـرو خـود، صلاح را در آن دید تا با امپراطور بیزانس از در صلح درآید و دست دوستی بـه سـوی وی دراز کند، اما پس از سروسامان دادن به اوضاع داخلی و سرکوب برادرش شاهنشاه و همچنین درهم کوبیدن اقتـدار دانـشمندیان ، بـر آن شـد تـا همچـون سـایر سـلاطین سلجوقی پیش از خود با اصلیترین دشمن سـلاجقه ی روم یعنـی امپراطـوری بیـزانس وارد نبرد شود.
اجداد و خویشاوندان سلطان قلیچ ارسلان دوم ، از مدتها قبـل نـشان داده بودنـد کـه بـه فرهنگ و تمدن و رواج علم و ادب در قلمرو تحت فرمانروایی خود علاقه مند هستند و نمونه ی مشخص آن را میتوان در سلاجقه ی بزرگ ایران دید؛ اما سالها درگیری بـرای استقرار در سرزمین روم ، سلاطین سـلجوقی پـیش از وی را از پـرداختن بـه ایـن مهـم بازداشته بود.