Abstract:
جریانهای دینی اسلامی اندونزی در تعامل با جریانهای فکری مرکز جهان اسلام از
تنوع و تکثر بالایی برخوردار است. گروههای مسلمان به قطببندیهای دینی معرفتی دچار
شده» در یک نظام کثرتگرای دینی فرهنگی زندگی میکنند. در این نوشتار به این پرسش
میپردازیم که جریانهای دینی اندونزی کداماند و تاثیرپذیری آنان را از جریانهای دینی
۳ سا جریانهای اسلامی در اندونزی 3۰
اسلامی خاورمیانه» بهطورمختصر با رویکرد جامعهشناسی تاریخی و روش تحلیلی-
توصیفی بیان خواهیم کرد. مهمترین جریانهای اسلامی اندونزی» عبارتند از: تجدخواهی
اسلامی» اصلاحطلبی اسلامی» سنتگرایی دینی» بنیادگرایی دینی» روشنفکری سکولارء
روشنفکری لیبرال و جریان شیعی که همگی بهنوعی متاثر از جریانهای اسلامی در مرکز
جهان اسلام و منطقه غرب آسیا بوده و در تعامل با آن شکل گرفته است.
Machine summary:
اکنون با توجه به این زمینه فکری در اندونزی، به برخی جریانهای دینی اسلامی در بین گروههای مسلمان اندونزی اشاره میکنیم: 1ـ تجددخواهی اسلامی برخی از نخبگان مسلمان اندونزی با توجه به حکومت گسترده هلندیها و ادغامشدن در سیستم اقتصادی دنیای غرب، استقرار روشهای دیوانسالاری غربی، ترویج تفکر جدید و عقایدی مثل ناسیونالیسم و مفهوم دولت سکولار و انتشار و تبلیغ مسیحیت و پیدایش تحصیلات کردگان جدید از اواخر قرن 19 به شکلگیری جریان تجدد خواه اسلامی متأثر از فرهنگ غرب و تمدن غربی روی آوردند (موثقی، 1378، ص341).
به نظر میرسد هر تفکر بنیادگرای افراطی در جهان اسلام دارای یک عقبهای از تهاجمات ضد دینی و سکولاریستی شدید توسط دنیای مدرن بوده است؛ زیرا موج دینستیزی از سوی لائیتسه در جوامع اسلامی موجب شد برخی از گروههای مسلمان برای دفاع از خود به سمت بنیادگرایی سوق داده شوند تا از هویت مذهبی خود بر اثر این تهاجمات همهجانبه محافظت نمایند.
جنبش احیای اسلامی اندونزی، بیشتر متأثر از طبقه روشنفکران پیرو مکتب اهلبیت( است که نسبت به موضوعات مذهبی توجه نشان داده و در این میان اندیشه امام خمینی( در بین طیف وسیعی از دانشجویان اندونزیایی رواج یافت؛ درحالیکه دولت اندونزی به خطر اسلام که آن را منسوب به ایران میدانست و انحرافی تلقی میکرد، اشاره کرده و دولت سوهارتو گروههای مخالف را به پشتیبانی از ایران و فعالیتهای ضد دوستی متهم مینمود.
درنهایت جریان روشنفکران شیعی با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران و نفوذ تفکر امام خمینی( به دنبال همبستگی اسلامی، آزادی بیان و اندیشهاند و تلاشهای زیادی در گسترش اسلام در اندونزی نموده و در مبارزه با استعمار و رسیدن به استقلال با سایر گروههای اسلامی همبستگی داشتهاند.