Abstract:
یکی از ارکان نظام آموزش عالی ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(عتف) است که چگونگی اداره و هدایت آن، نقش مستقیمی در کیفیت کلیت نظام آموزش عالی کشور دارد. حکمرانی خوب، الگویی ارائه می دهد که وزارت علوم بتواند به نحو موثر و بایسته ای به ارتقاء کیفیت ساحت علم در کشور، کمک کند. از دیدگاه بسیاری از صاحبنظران، نظام فعلی آموزش عالی، پاسخگوی خیل عظیم مطالبات و خواسته های ذینفعان آموزش عالی ( اعم از دانشجویان ، کارفرمایان ، دولت و جامعه ) نیست. لذا هدف این پژوهش، تدوین الگوی حکمرانی خوب در وزارت عتف برای پاسخ به نیازها و انتظارات ذینفعان، است. روش: در بررسی حاضر، روش گراندد تئوری و طرح تحقیق سیستماتیک اشتراوس و کوربین مورد استفاده قرار گرفته است. یافته ها: طبق الگوی پارادایمی این تحقیق، در ایران مهم ترین موجبات حکمرانی نامطلوب در وزارت علوم عبارتند از: 1- عوامل درون وزارتی، 2- ابعاد برون وزارتی، 3- عوامل با منشاء ذینفعان و 4- فقدان ارج و منزلت علم به ما هو علم. نتیجه گیری: برخی از پیشنهادهای سیاستی این تحقیق عبارتند از: اصلاح قانون وزارت علوم منطبق با مقتضیات ذینفع محوری، باورمندی به حکمرانی خوب و ذینفع محوری به عنوان معیار انتخاب وزیر علوم، ایجاد نهادهای قوی تظلم خواهی و پیگیری شکایات، آزادی تشکل های ذینفعان داخلی و خارجی آموزش عالی و بسط فضاهای گفتگویی و معناسازی و ایجاد میزهای فکر و مشورت بین ذیتفعان آموزش عالی.
Machine summary:
در همين ارتباط ، ميتوان گفت که نظام آموزش عالي و وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري يکي از مهم ترين (اگر نگوييم مهم ترين ) بخش ها و وزارتخانه هاي کشور است چراکه درواقع پرورش استعدادهاي کشور را به عهده دارد و بايستي در حوزه مسئوليت خود، زمينه ساز محيطي باشد که در آن ، ذهن هاي خلاق و نوآور شکل بگيرد.
حکمراني خوب بر اين باور تأکيد دارد که يک سازمان يا بخش (مثلاً بخش آموزش عالي) به طور روزافزوني براي تحقق اهداف ، اجراي سياست ها و تحکيم الگوي اداره موردنظرش ، به ذينفعان خود وابسته است .
البته لزوم توجه به حکمراني خوب ، از سوي مسئولان وزارت علوم هم اعلام شده است ، چراکه دکتر ضياء هاشمي معاون وقت فرهنگي وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري بيان داشت : حکمراني خوب در آموزش عالي يک ضرورت نظام آموزش عالي است و موفقيت نظام آموزش عالي در کشور ما براي توليد علم و دانش درگرو پايبندي دانشگاه به اصول و حکمراني خوب است ؛ يعني اين که دانشگاه بايد در برابر جامعه ، مردم و نهادهاي مدني پاسخگو و متکي به مشارکت دانشگاهيان و دانشجويان باشد (هاشمي، ١٣٩٤).
(2014) Critical perspectives on the development of modern higher education in Ethiopia a critical analysis of issues of relevance, quality, and management.
Governance and quality guidelines in Higher Education .
Quality Assurance in Education, 5(1), 7 – 14 World economic forum (2015) The Global Competitiveness Report, http://www.