Abstract:
سنتهای اجتماعی، عبارتند از قوانین حقیقی یا تکوینی که ارتباط نفسالأمری حقائق را در جهان عینی نشان میدهند. سنت الهی در جامعه، رفتاری است که خداوند با اجتماعات بشری بر اساس حکمتِ خود، بهصورت ابتدایی یا مقابلهای انجام میدهد. این سنتها که بیانگر قانونمندی جامعه و تاریخ است، نشان از رابطهای تکوینی بین اعمال انسانی با عالم هستی است که منشأ آثاری وجودی برای انسانها خواهد بود. بازشناسی ویژگیهای سنتهای الهی و انواع آن، دغدغه اصلی این مقاله است تا نگاه جامعی را ترسیم کرده و فرصت تازهای را برای گفتوگو طرح تفصیلی درباره سنتها فراروی اندیشمندان خواهد گذاشت. انواع سنتهای الهی در جوامع را میتوان در سه دسته کلی: سنتهای مطلق، سنتهای مشروط به ایمان و سنتهای مشروط به کفر تقسیم کرد که هر یک از آنها، انواعی از سنتها را در بر میگیرد.
Social traditions are real or natural laws that show the real connections of facts in the real world. A social Divine tradition is Gods initial or responsive treatment to human societies based on His own wisdom. As these traditions manifest that society and history are rule-governed, they show a natural relationship between human actions and universe, which is the source of certain existential consequences for human. The main problem of this study is to recognize the characteristics of Divine traditions and their different types in order to sketch a comprehensive outlook and provide a good opportunity to discuss them by the scholars. Divine traditions in societies are classified into three groups: absolute traditions, faith-conditioned traditions, and kufr-conditioned traditions, each of which encompass some other subgroups too.
Machine summary:
هر چند واژه «سنت»، در قرآن برای سنت عذاب و نکال خداوند نسبت به مشرکین و اهل فسق و فجور استفاده شده است؛ از قبیل: «لا یؤمنون به وقد خلت سنة الأولین» (حجر: 13) به او ایمان نمیآورند و راه [و رسم] پیشینیان پیوسته چنین بوده است، اما با توجه به دیگر تعابیر مربوط به سنتها در قرآنکریم، گستره و شمول سنتهای الهی از سنت عذاب فراتر رفته و انواع روشها و افعال الهی نسبت به انسانها را دربر میگیرد.
آیات دیگری هم مضمون فوق را ـ چه در ارتباط با سنت عذاب و یا سنت نعمت الهی ـ مورد تأیید قرار میدهند: «ولقد کذبت رسل من قبلک فصبروا علی ما کذبوا وأوذوا حتی أتاهم نصرنا ولا مبدل لکلمات الله ولقد جاءک من نبإ المرسلین» (انعام: 34)؛ «و پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند ولی بر آنچه تکذیب شدند و آزار دیدند، شکیبایی کردند تا یاری ما به آنان رسید و برای کلمات خدا هیچ تغییردهندهای نیست و مسلما اخبار پیامبران به تو رسیده است».
با توجه به این توضیح میتوان انواع سنتهای الهی نسبت به جوامع بشری را در سه دسته کلی تقسیم کرد: الف) سنتهای مطلق و عامی که بر اساس حکمت الهی و به هدف تأمین مصالح انسانها و هدایت ایشان، در جربان بوده و شامل همه بشریت میشود بدون اینکه مشروط و مسبوق به اراده و گزینش افراد باشد؛ ب) سنتهای مشروطی که جریان آنها به اراده و گزینش انسانها بستگی دارد که خود به دو دسته قابل تقسیم است: 1.