Abstract:
نهج البلاغه آینهی اندیشههای همه جانبهی امام علی(ع) است که نمایان کننده اخلاق صحیح انسانی است. خطبه قاصعه از طولانیترین خطبه های نهج البلاغه است که شامل مواعظ، پند و اندرزها، نهی تکبر و خودپسندی و رذایلی چون زیادهروی در ستم و سرکشی، تعصب جاهلی و فساد اخلاقی است که میان برخی از جوانان کوفه شیوع یافته بود در این خطبه امام به هدف زدودن خوی استکباری که نتیجهی پیروی از راه شیطان است گوشزد میکند چرا که استکبار از جمله رذیلتهای اخلاقی است که مبنای اصلی سقوط انسانی در ورطه بسیاری از نفسانیات و محور اصلی عدول آدمی از انسانیت و غلبه ابعاد مادی و حیوانی در انسان است هر که در مسیر او گام نهد بی تردید اسیر طغیان، غرایز حیوانی خواهد شد به فرموده امیر المومنان او پیشوای متعصبان و سرسلسله مستکبران است. یکی از مهم ترین مشکلات جامعه بشری در عصر امروز و تاریخ بشریت مسئله استکبار و استکبار ستیزی است. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی نگارش یافته ضمن بررسی مفهوم استکبار در نهجالبلاغه و دور نمایی از خطبه قاصعه به بررسی ویژگیها و شاخصههای استکبار پرداخته شده است و همچنین در این تحقیق به ارائه نمونه هایی از مصادیق بارز استکبار در کلام نورانی امام (ع) اشاره گردید. در نهایت این نتیجه حاصل شد که خروج از مدار توحید و حرکت درجهت شیطان مبنای اصلی ورود به فرهنگ استکباری است حق ناپذیری، خود بزرگبینی، تعصبهای دروغین، لجاجت و ... را میتوان از ویژگیهای مستکبران بر شود.
Nahj al-Balagheh is a mirror of all-round thoughts of Imam Ali (a.s.), which shows correct human ethics. The Qaseah sermon is one of the longest sermons of Nahj al-Balagha, which includes sermons, advice and advice, prohibitions of arrogance and self-righteousness, and vices such as excess in oppression and rebellion, ignorant prejudice and moral corruption, which were common among some young people of Kufa. In this sermon, Imam The goal of removing the arrogance that is the result of following the path of the devil is pointed out because arrogance is one of the moral vices that is the main cause of human fall into the abyss of many sensualities and the main axis of human deviation from humanity and the predominance of material and animal dimensions in humans. His path will undoubtedly be a captive of rebellion, animal instincts, according to Amir al-Mu'minan, he is the leader of the fanatics and the leader of the arrogant. One of the most important problems of human society in today's era and the history of humanity is the problem of arrogance and anti-arrogance. In the present research, which was written with a descriptive analytical method, while examining the concept of arrogance in Nahj al-Balaghah and a perspective of Qasa'a sermons, the features and characteristics of arrogance were investigated, and also in this research, examples of obvious examples of arrogance in the enlightened speech of Imam (as) were investigated) was mentioned. In the end, it was concluded that getting out of the circle of monotheism and the movement of Satan is the main basis of entering the culture of arrogance. Arrogance, self-aggrandizement, false prejudices, stubbornness, etc. can be removed from the characteristics of arrogant people.
Machine summary:
خطبه قاصعه از طولانيترين خطبه هاي نهج البلاغه است که شامل مواعظ ، پند و اندرزها، نهي تکبر و خودپسندي و رذايلي چون زياده روي در ستم و سرکشي، تعصب جاهلي و فساد اخلاقي است که ميان برخي از جوانان کوفه شيوع يافته بود در اين خطبه امام به هدف زدودن خوي استکباري که نتيجه ي پيروي از راه شيطان است گوشزد ميکند چرا که استکبار از جمله رذيلت هاي اخلاقي است که مباي اصلي سقوط انساني در ورطه بسياري از نفسانيات و محور اصلي عدول آدمي از انسانيت و غلبه ابعاد مادي و حيواني در انسان است هر که در مسير او گام نهد بيترديد اسير طغيان ، غرايز حيواني خواهد شد به فرموده امير المومنان او پيشواي متعصبان و سرسلسله مستکبران است .
آمادگي کامل او براي رها کردن تيرکشنده اش اشاره ميفرمايند: تيري که بر چله ي کمان ، نزديک آماده پرتاب است آن هم از سوي تيرانداز کارکشته اي که از زمان حضرت آدم تا امروز تجربه کسب کرده است گمراه کننده داشته و با بيادبي در پيشگاه خداوند تصميم قاطع خود را در مورد زينت دادن زشتيها براي انسان و گمراه ساختن هم آنها پافشاري ميکند(مصباح يزدي: ١٣٨٧، ص ١٤) « قال رب بما أغويتني لأزينن لهم في الأرض و لأغوينهم أجمعين » «آيه ٣٩ سوره حجر» همگان به ويژه انسان ها در معرض دام هاي شيطان اند چه بسا افرادي که سالهاي متمادي اهل عبادت و داراي ظاهري با تقوا بودند ولي در نشيب و فرازهاي زندگي در برابر نجواي شيطان موقعيت خود را از دست داده از حوزه ي دين خارج شدند.