Abstract:
مترجمان کلام وحی در ترجمه قرآن، برخی واژگان را معادل هم در نظرگرفته اند. گاهی نیز یک معنا را برای واژگانِ متفاوت بکار برده اند. درحالیکه توجه به مفهوم دقیق واژگان، راهی برای حل معمای برخی آیات و روایات بوده، و با بهره گیری از ترجمه تصویری، میتوان به معنایی فراتر از آنچه مفسران فریقین در آثار خویش بیان نموده اند، دست یافت.واژه «ارتقاب»، در تفاسیر فریقین هم معنا با «انتظار» در نظر گرفته شده و ظرافتهای معنایی آن نادیده انگاشته شده است. در این تحقیق سعی شده تا با مقایسه نظرات تفسیری شیعه و سنی، نقاط مغفول مانده در ترجمه مورد توجه قرار گیرد و با استفاده از روش تفسیر تصویری، با اتکا به خود قرآن و سیاق آیات ماجرای ناقه صالح ع در سوره قمر به مفهوم شناسی این واژه پرداخته شود.روش تفسیر تصویری در این پژوهش علاوه بر حفظ ساختار مفهومی و عدم تقابل و تناقض با مفهوم ارائه شده در کتب لغت شناسی، معنایی دقیقتر، راهگشاتر وکاربردیتر، در راستای برنامه های الهی قرآن، برای واژه مورد نظر بدست می دهد. در میان تفاسیر متقدم فریقین، زید بن علی و ابن عمر و ابن عباس و حسن بن أبی الحسن و أبوسعید خدری، و در رأس ایشان امام علی ع دقیقتر به موضوع «ارتقاب دخان» پرداخته اند.
Machine summary:
در اين تحقيق سعي شده تا با مقايسة نظریههای تفسيري شيعه و سني، نقاط مغفول مانده در ترجمه مورد توجه قرار گيرد و با استفاده از روش تفسير تصويري، با اتکا به خود قرآن و سياق آيات ماجراي ناقه صالح علیهالسلام در سوره قمر، به مفهومشناسي اين واژه پرداخته شود.
روش تفسير تصويري در اين پژوهش علاوه بر حفظ ساختار مفهومي و عدم تقابل و تناقض با مفهوم ارائه شده در کتب لغتشناسي، معنايي دقيقتر، راهگشاتر وکاربرديتر را در راستاي برنامههاي الهي قرآن براي واژه مورد نظر ارایه ميدهد.
مترجمان کلام وحي در ترجمه قرآن، برخي واژگان را معادل هم در نظرگرفتهاند، و گاه يک معنا را براي واژگانِ متفاوت بهکار بردهاند؛ اما گاهی نیز توجه و دقت در دريافت معناي واژگان قرآن و موشکافي در ارتباط معنايي دقيق آنها، ازنظر برخي از مفسران مغفول واقع شده است.
تصويرسازي صحنه ارتقاب در آية محوري براي فهم معناي ارتقاب در آية 27 سورة قمر، لازم است فضاي اين آيه بهطور کامل و دقيق تصوير شود.
مقطع قبل از ارسال ناقه طبق آية 23 سورة قمر، قوم ثمود که در سورهاي ديگر از قرآن، خداوند از آنها بهعنوان يکي از اقوام فسادکننده ياد ميکند (نمل: 48)، انذاردهندة خود؛ يعني صالح علیهالسلام را تکذيب ميکردند تا جاي که او را بهعنوان دروغگوترين فرد نامیدند (قمر:25).
8. فاعل ارتقاب اين واژه در قرآن براي سه نفر ذکر شده است.
Tafsir al-Qur’an al-Karim (Thomali), Abd ar-Razzaq Muhammad Harz ad-Din, 1st Ed.
, Beirut: Dar al-Kitab al-‘Ilmiah, Manshurat Muhammad Ali Beizun.
Jame’ al-Bayan fi Tafsir al-Qur’an, Beirut: Dar al-Ma’rifah.