Abstract:
تهران شهری است که به طور مستمر تولید (یا بازتولید) میشود، در این معنا، تهرانِ معاصر از زمانی آغاز میشود که منطق جدیدی بر این فرآیند تولید حاکم شده است. در اینجا به مطالعه تاریخ تهران از منظری تبارشناختی پرداخته شدهاست تا با درک منطقهای پیشین تولید شهر، نظم نوین تهران و چرایی و چگونگی ممکن شدن آن صورتبندی شود.
از سال 1368 با تغییر رویکردهای اقتصادی دولت و به تَبَع آن تحول در مدیریت شهری، امکان شکلگیری رابطهای فراهم شدهاست که در آن فضا و شهر به کالا تبدیل شده و به قصد ساختوساز مورد معامله قرار میگیرند. شکلگیری و تداوم این رابطة سرمایهدارانه منوط به امکان تعلیق قواعد و مقررات است. این فرم جدید از شهرسازی غیررسمی، به کمک طرحهای شهری و اختیارات نهادهای مدیریتی، خصوصاً کمیسیون ماده پنج میسر میشود. در این تحقیق با کمک دو نظریة شهریشدن سرمایه هاروی و شهرسازی غیررسمی روی و الصید، به تحلیل منطق جدید تولید تهران و عوامل و نیروهای دخیل پرداخته شدهاست.
Machine summary:
دسته اول شامل آثار سه صاحب نظر معاصر ايراني است که بر اساس دوره بندي اي مشابه با اين مقاله به تهران پرداخته اند و دسته دوم منابعي هستند که در رابطه با موضوعات مختلف در رابطه با تهران از جمله تاريخ ، طرح هاي جامع ، قوانين مربوط به فروش تراکم ، درآمدهاي شهرداري و کميسيون ماده پنج مطالعه کرده اند.
و مقالاتي که بر روي سياست فروش تراکم و درآمدهاي شهرداري کار کرده اند مانند: «تبيين مفهوم تراکم به عنوان ابزار شهرسازي در طرح هاي مسکن » (مهسا شعله ، ١٣٨٧)؛ «بررسي انگيزه هاي تخلف احداث بناي مازاد بر تراکم ساختماني در شهر تهران » (سرخيلي و همکاران ، ١٣٩١)؛ «بررسي تأثير سياست هاي فضايي بر ساختار فضايي شهري با تأکيد بر تراکم ساختماني » (قدمي و همکاران ، ١٣٩٢)؛ «بررسي درآمد سرانه شهرداري هاي کلانشهرهاي کشور: ٨١-١٣٧٥» (عربشاهي ، ١٣٨٢) در مسير مطالعه مورد استفاده قرار گرفته اند.
پژوهش پيش رو قرار است در جهت صورت بندي منطق توليد معاصر تهران ، با مطالعه اي تبارشناختي ، تحولات گفتماني مديريت شهري در رابطه با نهادها و برنامه هاي مرتبط را از آغاز تحولات ساختاري شهري تهران تا به امروز رصد کند و بر پايۀ نظريات شهري جديد، به شکلي از قاعده مندي غيررسمي در سازوکارهاي مديريتي شهري تهران در رابطه با ساخت و سازهاي خارج از قاعده بپردازد و بر نقش نهادها و قوانين ، خصوصا نهاد کميسيون ماده پنج و طرح تفصيلي سوم تهران ، در قانوني کردن شکلي جديد از شهرسازي غيررسمي تأکيد کند.