Abstract:
پژوهش حاضر درصدد طراحی الگوی کارکردهای متنوع شبکههای اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی بوده است. از این منظر، پس از واکاوی سوابق نظری و تجربی، از روش کیفی و مصاحبه عمیق بهره گرفته شده است. دادههای پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از دانشجویان اقوام مختلف دانشگاههای تهران که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و نمونهگیری نظری انتخاب شده بودند؛ به اشباع نظری رسیده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و مدل مفهومی اندازهگیری شبکهای برساخته شد. یافتههای پژوهش نشان داد که الگوی کارکردهای شبکههای اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی، متنوع و از سه مقوله فراگیر تاثیرات بین فرهنگی قومی (شامل مضامین سازمانیافته: همدلی فرهنگی، پایداری احساسی، ابتکار اجتماعی، انعطافپذیری و گشایش ذهنی)، هویت قومی (شامل عنصر شناختی، عنصر احساسی و عنصر ارزشی) و قوممحوری (شامل تعصب قومی، تهدید و کشمکش برونقومی و نیز همبستگی درونگروهی) بوده است.
Machine summary:
یافته های پژوهش نشان داد که الگوی کارکردهای شبکه های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی، متنوع و از سه مقوله فراگیر تأثیرات بین فرهنگی قومی (شامل مضامین سازمان یافتـه : همدلی فرهنگی، پایداری احساسی، ابتکار اجتماعی، انعطاف پذیری و گشایش ذهنی)، هویـت قـومی (شامل عنصر شناختی، عنصر احساسی و عنصر ارزشی) و قوم محوری (شامل تعصب قومی، تهدید و کشمکش برون قومی و نیز همبستگی درون گروهی) بوده است .
درباره تأثیر فناوریهای نوین ارتباطی، جهانیشدن ، هویت قومی و ارتباطـات میـان فرهنگی نظریات متعددی مطرح شده است ، در بعضی از زمینه ها همان طور کـه کاسـتلز١ بیان میکند: «جهانی شدن و جامعه شبکه ای برآمده از آن باعث بازگشت به هویـت هـای قومی و مذهبی و تقویت آنها میشود و از طرفی دیگر بسیاری از نظریه پـردازان حـوزه جهانیشدن بر این باور هستند که جهانیشدن باعث ارتقای ارتباطات میـان فرهنگـی و در نتیجه کمرنگ شـدن هویـت هـای سـنتی و ازجملـه هویـت هـای قـومی مـیشـود» (گل محمدی، ١٣٨١: ٢٢٢)؛ بنابراین ، همان گونه که زندگی واقعـی افـراد در چگـونگی استفاده آنان از اینترنت بسیار مؤثر است ، اینترنـت و بـه ویـژه مشـارکت در اجتماعـات مجازی آن نیز به طور متقابل قادر است تحت شرایطی بر نحوه ارتباطات میان فرهنگـی افراد تأثیر گذارد و تغییراتی در آن ایجاد کند.