Abstract:
فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی بخش میمند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک های ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای موثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی، بافت خاک، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل استفاده شده است. هر کدام از معیار های مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Experchoice وزن گذاری گردید. در نهایت با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر و نقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی بخش میمند بسیار موثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است. همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که بخش میمند و محلات مختلف آن در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از این عوامل نظیر شیب به صورت جدی محدودیت ایجاد نموده و شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی نظیر حرکات دامنه ای فراهم می کند. بدین منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد.
Machine summary:
در پژوهش حاضر به بررسي ژئومورفولوژي کاربردي و نقش آن در توسعه فيزيکي بخش ميمند با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و تکنيک هاي ارزيابي چند معياره تحليل سلسله مراتبي (AHP) پرداخته شده است .
در اين راستا ژئومورفولوژي شهري، يکي از رشته هاي کاربردي علوم زمين در بستر جغرافيا و انسان محسوب ميشود که ميتواند مديران شهري، برنامه ريزان و ساير سرمايه گذاران شهري را در ارتباط با کاربريهاي فيزيکي شهرها و پايدار کردن ساخت وسازها و شکل شهر ياري نمايد (نادر صفت ، ١٣٧٩: ٢١).
در اين پژوهش تلاش است تا با بهره گيري از روش هاي تحليلي- توصيفي و استفاده از نرم افزار ARC GIS و مطالعات کتابخانه اي (اسناد، نقشه ، عکس هوايي) و ميداني از طريق مدل AHP به شناخت و تجزيه وتحليل عوامل ژئومورفولوژيک و نيز به پتانسيل ها و محدوديت هايي که اين گونه عوامل در مسير توسعه و گسترش منطقه ي شهري ميمند قرار ميدهند، بپردازيم .
جدول ١: مراحل تدوين و اجرا و ارزشيابي و بازنگري برنامه ريزي ژئومورفولوژيک الف ب ج د شناخت اوليه و تعريف پديده تصميم گيري منابع موانع و مشکلات اهميت پديده تعريف پديده شناخت پديده تکنولوژي مناسب راه يابي از وضعيت موجود به وضعيت مورد تعيين اهداف کلي جمع آوري اطلاعات توجيه سياسي و اقتصادي نظر تحليل تفکيک وظايف و تعين روش کار تحليل اطلاعات تأمين بودجه انساني مدت زمان لازم براي تکميل يا تغيير پديده مدت زمان لازم براي کنترل و تعديل پيش بيني تغييرات تحليل اجتماعي و فرهنگي و علمي منبع : معتمد و مقيمي، ١٣٨٧ به عبارتي تغييرپذيري اشکال سطح زمين يکي از ارکان عمده ي محيط زيست انسان ها نقش تعيين کننده اي در فعاليت هاي آن ها دارد.