Abstract:
رویکرد استراتژی توسعه شهری بهمثابة برنامهای استراتژیک و در پاسخ به ناکارآمدی مدیریتی و کاهش کیفیّت زندگی شهرها از سال 1999 با هدف کاهش فقر، توسعه پایدار و ارتقای مشارکت و ایجاد حکمروایی خوب شهری مطرح شد. در این میان یکی از محورهای استراتژی توسعه شهری، رویکرد محلّهمحوری و توجّه به محلاّت شهری بوده است. از اینرو، پژوهش حاضر به اولویّتبندی محلاّت (درب شازده، بازار مرغ، سنگسیاه و سردزک) منطقة هشت شهر شیراز براساس اصول چهارگانة استراتژی توسعة شهری (حکمروایی خوب شهری، بانکیبودن، زیستپذیری و رقابتیبودن) پرداخته است. دادههای مورد نیاز پژوهش از راه مطالعات کتابخانهای و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده است. جامعة آماری پژوهش پیش رو را شهروندان چهار محلّه از محلاّت منطقة هشت شهر شیراز (24871 = N) تشکیل داده است که با استفاده از فرمول کوکران 318 نفر انتخاب و پرسشنامة متناسب با جمعیّت هر محلّه بهصورت تصادفی ساده در سطح محلاّت توزیع و تکمیل شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار اس.پی.اس.اس و آزمون آماری تی تکنمونهای و برای سطحبندی محلاّت از مدل رال اسپیای بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از آزمون تی تکنمونهای بیانگر آن است که میانگینهای کلّی شاخصهای استراتژی توسعة شهری در سطح محلاّت مزبور در سطح نامطلوبی بهسر میبرد؛ همچنین یافتههای مدل یادشده نشاندهندة آن است که از مجموع محلاّت مورد مطالعه، محلاّت سردزک و درب شازده، بهترتیب با کسب رتبة اوّل و دوّم و با امتیاز نهایی 5109/0 و 4634/0 در سطح تا حدّی برخوردار و محلاّت بازار مرغ و سنگسیاه بهترتیب با امتیاز نهایی 1638/0 و 0052/0 در سطح بسیار محروم قرار دارند.
Machine summary:
رسولیمـنش ٤ و همکـاران (٢٠١٥)، رسـولی مـنش و همکـاران (٢٠١٤)، هــالا٥ (٢٠٠٧)، پارنــل و رابینســون ١ (٢٠٠٦)، علیشــائی و کریمــی (١٣٩٦)، رهنمــا و شــریفی (١٣٩٥)، تقــوایی و 1- Yang 2- Schouten & Mathenge 3- City Development Strategy (CDS) 4- Rasoolimanesh 5- Halla همکاران (١٣٩٤) و غیره دربارة استراتژی توسعۀ شهری بـه منظـور بهبـود وضـعیت شـهرها پـژوهش هـا و مقـالات متعددی در سطح جهان و ایران انجام داده اند.
در این میان مشکلات و معضلات یادشده در محلات درب شازده ، سنگ سیاه ، بازار مـرغ (محـدودة شـاه چـراغ ) و سردزک پررنگ تر بوده که کیفیت زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده اسـت ؛ بنـابراین ، پـژوهش حاضـر بـر آن است که محلات منطقۀ هشت شهر شیراز را بر اساس اصول چهارگانۀ استراتژی توسـعۀ شـهری (حکمروایـی خـوب شهری، بانکیبودن ، زیست پذیری و رقابتی بودن ) اولویـت بنـدی کنـد؛ از ایـن رو بـا توجـه بـه اهمیـت برنامـه ریـزی استراتژیک در سطح شهرها، بانک جهانی با همکاری مرکز سـکونت گـاه هـای سـازمان ملـل متحـد، در سـال ١٩٩٩ میلادی سازمان «ائتلاف شهرها» را با هدف بهبود شرایط زندگی در شهرهای کشـورهای درحـال توسـعه بـه وجـود آوردند (موخیجا٢، ٢٠٠٦).
آزمون تی تک نمونه ای برای ارزیابی مؤلفه های استراتژی توسعۀ شهری در شاخص رقابتیبودن {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} به منظور سطح بندی محلات منطقۀ هشت شهر شیراز ازلحاظ شاخص هـای اسـتراتژی توسـعۀ شـهری بـه دلیـل کاهش میزان خصلت جانشینی شاخص ها از روش رال اسپیای اسـتفاده شـد.