Abstract:
قاعده عسر وحرج برگرفته از آیات قرآن و احادیث معصومین است که به عنوان یک اصل حاکم بر قواعد دیگر راهگشای بسیاری از مشکلات موجود خصوصا در حیطه¬ی مسائل خانواده می¬باشد. مسئله¬ی که در این پژوهش در پی آنیم این است که در صورت اثبات عسر و حرج برای زوج ، چه تاثیری بر حقوق زوجه از جمله نفقه، مهریه، حق دریافت اجرت¬المثل، دریافت نحله و اینکه عسر و حرج ناشی از رفتار زوجه در صورتی که منجر به وقوع طلاق شود، چه تاثیری بر شرط انتقال نصف دارایی بر جای می¬گذارد. این مسئله امروزه در بسیاری از خانواده¬ها رواج یافته است و تا کنون توسط حقوقدانان مورد بررسی قرار نگرفته است؛ به همین دلیل پژوهش در این باب ضرورت دارد. و در نهایت خواهیم گفت که همانطور که عسر و حرج ناشی از رفتار زوج دارای آثار حقوقی است، عسر و حرج ناشی از رفتار زوجه هم دارای آثار حقوق خواهد بود. که شیوه انجام پژوش به صورت توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه¬ای صورت گرفته است.
Machine summary:
پس عسر و حرج زوج حق دریافت نحله زوجه را ساقط میکند، و زن دیگر نمیتواند درخواست حق نحله را بنماید و از طرف دیگر این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که، که هرچند قانونگذار برخی از مفاد ماده واحده طلاق را نسخ کرده است.
بند دوم: اثر عسر و حرج بر حق نفقه زوجه قانون مدنی ایران نیز در مادهی 1107 به پیروی از نظریات مشهور فقها، نفقه را شامل مجموع نیازمندیهای فوق دانسته و لباس و مسکن را جزو نفقه بر شمرده است نه جدای از آن: «نفقه عبارت است از مسکن ، البسه ، غذا ، و اثاث البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم، در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء» در این ماده از سایر چیزهایی که عرفا مورد احتیاج زن میباشد، مانند: هزینه های دارو، درمان، وسایل تنظیف و آرایش سخنی به میان نیامده و شاید تصویب این ماده مطابق با این نظریه بوده که: یا قبول موارد مذکور جزو نفقه محسوب نشده که این نظر بر خلاف مصلحت جامعه بوده و با ذوق سلیم و عرف هم سازگار نیست و یا اینکه مادهی 1107 حصری نبوده بلکه تمثیلی است و باید هر چیزی را که بر حسب عرف مورد احتیاج زن میباشد جزو نفقه دانست.