Abstract:
در سال های اخیر روابط دوکشور ایران وهند علی رغم گذشته بسیار مطلوب، دارای فراز ونشیب های زیادی بوده است که یکی از مهمترین دلایل آن، حضور و نفوذ آمریکا در هند و دخالت های مستمراین کشور در مسائل منطقه ای می باشد. با این وجود، هنوز موارد متعددی در سطح منطقه وجود دارد که توجه دو کشور ایران وهند را برای همکاری های همه جانبه به خود جلب کرده است. یکی از مهمترین این موارد کشور افغانستان است که در منطقه استراتژیک قلب آسیا واقع شده وایران و هند منافع مشترک زیادی در این کشور برای همکاری مشاهده می کنند. از جمله مهمترین این موارد می توان به تهدیدات مربوط به فعالیت گروه های تروریستی و تندروی مذهبی مانند داعش و طالبان، پتانسیل های بسیار مساعد اقتصادی بخصوص بازارهای داخلی افغانستان، بحث های مربوط به حمل و نقل و ارتباطات، مساله انرژی بخصوص گاز، منابع غنی معدنی مانند طلا و مس و... اشاره کرد. بنابراین سوال اصلی تحقیق این است که در روابط استراتژیک ایران و هند، افغانستان چه نقشی را می تواند ایفا نماید؟ روش پژوهش با توجه به ماهیت نظری تحقیق کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی بوده که در آن از تکنیک مطالعه موردی استفاده شده است.
Machine summary:
هند همواره نگران تحرکات و اقدامات افراطي گروه هاي بنيادگرا، بخصوص در منطقه مورد مناقشه خود با پاکستان ، يعني مناطق مسلمان نشين کشمير و جامو بوده است ؛ از آنجا که رابطه پيچيده و معناداري ميان پاکستان و گروه هاي بنيادگرا نظير طالبان مستقر در پاکستان و افغانستان در شبه جزيره هند وجود دارد( که منجر به نفوذ شبه نظاميان و تحريک جدايي طلبان در سراسر منطقه از جمله کشمير شده ) و همچنين ظهور نيروهاي وابسته به داعش در افغانستان که به اعتقاد بسياري از تحليل گران مورد حمايت دستگاه اطلاعاتي پاکستان هستند لذا اين کشور تمايل جدي براي همکاري با ايران رادارد تا بگونه اي از پتانسيل بسيار خوب ايران براي مقابله با اين گروهها افراط گرا ونابودي و يا محدود کردن آنها در پاکستان و افغانستان و نيز آرام سازي مناطق مورد مناقشه خود با پاکستان استفاده نمايد.
همچنين در مقاله ديگري با عنوان «روابط ايران و هند فرصت ها و محدوديت ها» که توسط سيد اميرنياکوئي و سجاد بهرامي مقدم نوشته شده و در شماره اول فصلنامه روابط خارجي در بهار١٣٩٣ به چاپ رسيده است نويسندگان در بخش فرصت هاي روابط ايران و هند از افغانستان به عنوان يک فرصت مهم در تقويت روابط ايران و هند ياد مي کنند و عنوان مي دارند که کشورهاي ايران و هند در زمينه ها مختلف سياسي، امنيتي، اقتصادي و فرهنگي داراي منافع مشترکي در افغانستان مي باشند و بر مبناي همين منافع مشترک مي توانند سطح تعاملات و همکاري هاي منطقه اي و ميان بخشي را به حداکثر ممکن افزايش دهند.