Abstract:
قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به ویژه نهج البلاغة امیر مومنان(ع)، در مناسبت های گوناگونی به طرح و واکاوی جهان طبیعت و نمودهای مختلف آفرینش مخلوقات پرداخته اند و البته از این کند و کاوها هدفی جز تبیین هدف مندی و غایت مداری جهان هستی نداشته اند. علامه محقق، محمدتقی جعفری در اثر وزین ترجمه و شرح نهج البلاغه، عالمانه به این امر پرداخته و با ذکر نمونه های فراوانی، ضمن اثبات هماهنگی آموزه های علوی(ع) در تبیین شگفتی های نظام آفرینش با یافته های علوم تجربی، قانون مندی جهان خلقت را از دیدگاه حضرت(ع) و تعالیم اسلامی و اثرات این قانون مندی را در حیات معقول و رو به کمال آدمی تشریح نموده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از ابزار کتابخانه ای و استناد به منابع معتبر، بخش هایی از معارف بلند نهج البلاغه امیرمومنان(ع) را که حکایت از شگفتی های جهان طبیعت و آفرینش الهی دارد، در کنار واکاوی های عالمانه شارح معاصر آن گزارش می کند تا نمونه ای باشد از هم خوانی و هم یاری علم و دین.
Holly Quran and innocents’ narrative especially Imam Ali’s Nahj al Balaghe discussed about nature and variety appearance of creations; of course the purpose of this discussions was the purposeful specific. The researcher Mohammad Taghi Jafari in his weighty piece, translation and description of Nahj al Balaghe has brought plenty samples scholarly and discussed about coordination affirmation and Allavi instructions and thoughts and specified creation system marvel based on experienced and scientific findings, furthermore it has analyzed not only the lawfulness of the world from Imam’s point of view but also Islamic catechesis and its effects on the rational life. This research has been expository – analytical, library routine and cited the authentic resources; it studies about some parts of Nahj al Balaghe about creation system marvel and celestial creation; besides this one is a contemporaneous pieces of congruity and cooperation of science and faith.
Machine summary:
علامه جعفری و واکاوی گزارههای علمی در نهجالبلاغه مینا شمخی چكيده قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، بهویژه نهجالبلاغة امیر مؤمنان (ع)، در مناسبتهای گوناگونی جهان طبیعت و نمودهای مختلف آفرینش مخلوقات را طرح و واکاوی کردهاند و البته از این کندوکاوها هدفی جز تبیین هدفمندی و غایتمداری جهان هستی نداشتهاند.
علامۀ محقق، محمدتقی جعفری، در اثر وزین ترجمه و شرح نهجالبلاغه، عالمانه به این امر پرداختهاند و با ذکر نمونههای فراوان، ضمن اثبات هماهنگی آموزههای علوی در تبیین شگفتیهای نظام آفرینش با یافتههای علوم تجربی، قانونمندی جهان خلقت را ازدیدگاه حضرت (ع) و تعالیم اسلامی و آثار این قانونمندی را در حیات معقول و رو به کمال آدمی تشریح کردهاند.
این پژوهش بهروش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از ابزار کتابخانهای و استناد به منابع معتبر بخشهایی از معارف بلند نهجالبلاغه را که حکایت از شگفتیهای جهان طبیعت و آفرینش الهی دارد، درکنار واکاویهای عالمانۀ شارح معاصر آن، گزارش میکند تا نمونهای باشد از همخوانی و همیاری علم و دین.
اقبال لاهوری، متفکر مسلمان معاصر، با ذکر آیات علمی قرآن میگوید: قرآن نشانههای حقیقت نهایی را در خورشید و ماه و درازشدن سایه و پیآمدن شب و روز و گوناگونی زبانها و رنگها و سایر پدیدههای قانونمند طبیعی و اجتماعی میداند که در سراسر طبیعت بدان صورت که درکشدنی حتی برای بشر است، تجلی کرده است، ازاینرو بر انسان فرض است که در این آیات الهی اندیشه کند و همچون کوران و کران از برابر آنها سرسری نگذرد، بلکه نشانههای زندگی این جهان را مشاهده و تجربه کند (اقبال لاهوری 1362: 150).