چالش‌های درونی سلفیه در تنقیح مبانی کلامی‌‌و عقیدتی با محوریت پدیده تکفیر و جوانب آن Journal Article

آینه معرفت بهار 1398 - شماره 58 Ranking ب (Ministry of Science/ISC (‎26 page(s) - From 59 to 84 )

Keywords: ایمان کفر تکفیر سلفیه چالش های درونی

Abstract:

تفسیر خاص از مفهوم تکفیر و توسعة مصادیق آن، از علل عمدة مشی افراط گرایانه سلفیة جهادی به شمار می‌‌رود. باید تصریح نمود مبانی جریان مذکور در حوزة تنقیح مفهوم تکفیر، تضاد‌هایی عمده با آراء بزرگان جریان سلفی‌گری داشته و به واقع سبب بروز چالشی درونی در نظام کلامی‌ ‌و عقیدتی مکتب سلفیه شده است. اعتقاد به جزئیت عمل جوارحی در تحقق مفهوم‌ ایمان از سوی تکفیری‌ها عاملی اساسی در تلقی کفر عملی به عنوان کفر اعتقادی منجر به تکفیر است که در نهایت به تکفیر تارک نماز و یا مانع زکات بدون قید استحلال قلبی می‌‌انجامد. ‌ این در حالی است که در نگاه ابن‌تیمیه و البانی به عنوان دو تن استوانه‌های فکری سلفیه، صرفا جزئیت تصدیق قلبی- و نه عمل جوارحی- در تحقق اصل‌ ایمان لحاظ می‌‌گردد. به علاوه تکفیری‌ها منتسب به جریان سلفیه در تضادی آشکار با آراء برخی ائمه سلف ضمن مردود خواندن معذور بودن به جاهلان در مسائل شرک اکبر (در نگاه‌ایشان مباحثی چون استغاثه، توسل و. . . مصادیق شرک اکبر هستند) مانیفست خشونت طلبانه خود را تکمیل نموده‌اند. تفسیر ناصواب از مفهوم حاکمیت الهی و عدم تمایز میان تکفیر معین و مطلق در تضاد با رای قاطبة منتسبان به جریان سلفیه قرار داشته و از عوامل مهم در بسط دامنه تکفیر به شمار می‌‌رود.

Machine summary:

ابن تیمیه به مثابه تئوریسین مکتب سلفیه و ناصرالدین البانی به عنوان بزرگ ترین محدث معاصر سلفیها، مصادیق بارز برای این ادعا به شمار میروند؛ جایی که تکفیریها در توجیه برخی از آرای ایشان در مسئلۀ تکفیر به تکلف افتاده به حدی که برخی از علمای منتسب به سلفیۀ جهادی (الحوالی، ج ٢، ص ١٥١)، البانی را واجد اندیشه هایی خارج از دایرٔە تفکر سلفی معرفی نموده اند. نکتۀ جالب توجه در این قرائت از مفهوم ایمان انتساب مخالفان این تلقی از ایمان به تفکر ارجائی از سوی علماء منتسب به جریان تکفیری است (الجزائری، ص ٢١، آل خضیر، ص ٥٨ ؛ الحوالی، ج ٢،ص ١٥١)، این در حالی است که بخش عمدٔە جهان اهل سنت تحت عنوان اشاعره ، ایمان را به تبعیت از ابوالحسن اشعری(اشعری، ص ١٥٤) و اتباع وی (شهرستانی، ج ١، ص ١٤؛ باقلانی، ص ٥٦) همان تصدیق قلبی دانسته و اقرار و عمل را صرفا به عنوان عناصر کمال بخش (و نه قوام بخش ) ایمان معرفی کرده اند؛ همچنین ابومنصور ماتریدی (ماتریدی، ص ٤٧٣) و ابوجعفر طحاوی(طحاوی، ص ٣٣١) به عنوان دو شخصیت مورد استناد بین اهل سنت معاصر نیز به صراحت جزئیت اعمال را در تحقق اصل ایمان نمیپذیرند؛ لذا طبق مبنای سلفیۀ جهادی این خیل عظیم جهان اسلام نیز شاخه ای از تفکر بدعت آمیز مرجئه به شمار میروند.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: