Abstract:
در آغاز سوره مبارکه اسراء سخن از دو فساد بزرگ، علوّ (سلطه وسرکشی) بزرگ، و دو شکست بنیاسرائیل در پی هر فساد است. برای تعیین بارزترین مصداقهای تاریخی این مفاهیم؛ پژوهش حاضر، با مطالعه تحلیلی _ تطبیقی، براساس منابع فریقین، به این نتیجه رسید که: مصداق فساد اول بنیاسرائیل درآیات مذکور، توطئههای یهود درصدر اسلام میباشد. شکست اول بنیاسرائیل نیز در ماجرای فتح بیتالمقدس به دست یاران حضرت علی؟ع؟ بوده است که مقابله مسلمانان با یهود دستنشانده رومیان شام، آن یهودیان را به خواری کشاند. علوّ و سلطه بزرگ و سرکشی آنان: تشکیلات سیاسی زمان معاصر و ایجاد حکومت غاصب اسرائیل است. فساد دوم: نیز مربوط به همین زمان است که اسرائیل بر بخش عظیمی از جهان سلطه دارد و به فساد وستم در ابعاد مختلف پرداخته است، اما شکست نهایی اسرائیل براساس وعده الهی آن است که به دست یاران (و منتظران) حضرت مهدی؟عج؟ در آستانه ظهور، یا به دست خود حضرت در زمان پس از ظهور خواهد بود. قرائن پیوسته لفظی موید این فرضیه عبارتند از: دلالت الفاظ (عبادا لنا) و (لیدخلوا المسجد کما دخلوه اول مرة). قرائن گسسته برای اثبات این فرضیه عبارتند از: روایات فضیلت تلاوت سوره اسراء، و روایات تطبیق. این قرائن از جمله شواهدی است که ارتباط سوره با حضرت مهدی؟عج؟ را ثابت میکند.
Machine summary:
پژوهش حاضر، با مطالعه تحلیلی _ تطبیقی، با روش کتابخانهای براساس منابع فریقین، در پی پاسخ به این سؤالهاست: براساس دلالت الفاظ، و با توجه به سیاق آیات آغازین سوره اسراء، چگونه میتوان ابهامات و اختلافات تفسیری را حل نمود؟ فساد اول بنیاسرائیل، شکست اول آنان، علوّ آنان، فساد دوم، و شکست دوم(یا آخرشان)؛ براساس شواهد تاریخی بر چه مصادیقی منطبق است؟ سوره اسراء چه ارتباطی با حضرت مهدی؟عج؟ دارد؟ این ارتباط بر چه قرائن پیوسته و گسستهای استوار است؟ لازم به ذکر است که درباره آیات ابتدای سوره اسراء علاوه بر مطالب مذکور در تفاسیر قرآن، مقالاتی نوشته شده اما همچنان در تبیین دلالی و تفسیر آیات، و نیز یافتن مصادیق تاریخی غلبهها و شکستهای مذکور، اختلافات زیادی وجود دارد.
دیدگاهها درباره تعیین مصداق تاریخی فساد اول بنیاسرائیل بر اساس مطالعۀ تطبیقی تفاسیر میتوان مصادیقی برای فساد اول بنیاسرائیل در سوره اسراء ارائه نمود: دیدگاه اول: قتل حضرت زکریا _ نقد اکثر مفسران در باره مصداق تاریخی فساد اول یهود سکوت کرده اند، اما برخی، قتل حضرت زکریا علیهالسلام را مصداق فساد اول بنیاسرائیل در این آیات دانستهاند.
اگرچه مفسران به تفسیر تاریخی جزئیات این ماجرا نپرداختهاند؛ اما از نظر نگارنده سوره مائده بهویژه آیات 32-64 ارتباط زیادی با فساد یهود درآن برهه تاریخ دارد: ( إِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً أَنْ یقَتَّلُوا أَوْ یصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیدیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ ینْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ...
دیدگاه چهارم: فتح شام به دست یاران حضرت علی علیهالسلام _ نظر برگزیده فتح بیتالمقدس توسط مسلمانان از رویدادهای مهم تاریخ است که میتواند بارزترین مصداق شکست اول بنیاسرائیل باشد.