Abstract:
حوضه آبریز صدرآباد یکی از حوضههای آبریز شیرکوه بوده که در دامنههای غربی آن قرار دارد. این حوضه دارای گسلهای متعدد بوده که به نظر در کواترنر فعالیت داشته و احتمالا موجب تغییر در سطوح رسوبهای جدید شده است. این پژوهش به دنبال بررسی عملکرد گسلها در کواترنر با استفاده از هفت شاخص ژئومورفیک شامل گرادیان طول رودخانه، عدم تقارن حوضه آبریز، سینوزیته جبهه کوهستان، تقارن توپوگرافی معکوس زهکشی، پیچ و خم رودخانه اصلی، انتگرال هیپسومتریک و شکل حوضه است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بر اساس شاخصهای به کار گرفته شده در پلیو-کواترنر گسلها فعالیت داشته و تغییرات زیادی را در نیمرخ طولی رودخانه، بالاآمدگی کوهها، شکل حوضه و تغییرات در سطح رسوبها بوجود آوردهاند. برای مثال، شاخص SL حاکی از تغییرات عمودی قابل توجه در نیمرخ طولی رودخانه اصلی بویژه در بخشهای میانی حوضه دارد به گونهای که مقدار آن در این بخش به حدود 750 میرسد. نیمرخ طولی رودخانه نیز چنین وضعیتی را نشان میدهد. شاخص Smr مقدار 8/1 را نشان میدهد. محاسبه شاخص Bs مقدار 1/2 را در حوضه صدرآباد نشان داد که بیانگر کشیدگی حوضه در اثر عملکرد گسلهاست. همچنین بررسی شاخص Itsf در 20 مقطع اندازهگیری شده در امتداد طول حوضه مقدار 27/0 را نشان داد که بیانگر عدم تقارن حوضه است. شاخص Smf برای جبهه کوهستانهای شرقی مقدار 8/1 را نشان داد که مقدار بالایی به شمار میرود. نتایج مشاهدات زمینی نیز حاکی از تغییر در رسوبات آبرفتی کواترنر، تراورتنها و بریدگی و شکستگی در امتداد نیمرخ طولی رودخانه میباشد.
Machine summary:
اين پژوهش به دنبال بررسي عملکرد گسل ها در کواترنر با استفاده از هفت شاخص ژئومورفيک شامل گراديان طول رودخانه ، عدم تقارن حوضه آبريز، سينوزيته جبهه کوهستان ، تقارن توپوگرافي معکوس زهکشي، پيچ و خم رودخانه اصلي، انتگرال هيپسومتريک و شکل حوضه است .
يافته هاي پژوهش نشان ميدهد که بر اساس شاخص هاي به کار گرفته شده در پليو- کواترنر گسلها فعاليت داشته و تغييرات زيادي را در نيمرخ طولي رودخانه ، بالاآمدگي کوه ها، شکل حوضه و تغييرات در سطح رسوب ها بوجود آورده اند.
سينگ و تاندون 8 (٢٠٠٨) با استفاده از شاخص هايي مانند تراکم زهکشي، منحني هيپسومتري، تقارن حوضه زهکشي و نسبت پهناي دره به ارتفاع در شمال غرب هيماليا نشان دادند که 1 Keller 2 Bull and McFadden 3 Wells et al 4 Zuchiewicz, and McCaplin 5 Chich et al 6 Teraces 7 Malik et al 8 Singh and Tandon جبهه کوهستاني مورد مطالعه از نظر تکتونيکي فعال است .
جدول ٣- شاخص شکل حوضه آبريز صدرآباد {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 1 Index of Drainage Basin Shape 2 Burbank and Anderson 3 Dehbozorgi et al 4 Teresa and Herrera (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل شماره ٥- شاخص شکل حوضه در منطقه صدرآباد 1 شاخص تقارن توپوگرافي معکوس (ITSF) ديگر شاخص کمي براي ارزيابي عدم تقارن حوضه ، عامل تقارن توپوگرافي معکوس (T) است .