Abstract:
در این نوشتار، نگارنده تلاش کرده است با روش تبیینی- تحلیلی در چارچوب ساختار- کارگزار به این پرسشها پاسخ دهد: 1. مهمترین دلایل یا فرصتها در حاکمیت و در خود کنشگران زن در تحقق برخی از ابعاد حقوق شهروندی در کویت چیستند؟ 2. مهمترین موانع و چالشها در مسیر پیشبرد حقوق شهروندی زنان کویت کداماند؟ پاسخ آن است که دستاوردهای چشمگیر زنان در حقوق شهروندی ریشه در شکافهای سیاسی در ساختار حاکمیت بهویژه بین پارلمان و امیر و کابینه، شکافهای درونپارلمانی و تحولات فکری، نگرشی، نسلی و آگاهی در نسل جدید زنان و فعالان زن دارد. عواملی همچون نهادینه بودن فرهنگ تابعیتی و پدرسالاری، مخالفتهای اسلامگرایان و سنتگرایان، ضعف نسبی پیوندهای افقی در تشکلات زنان و شکافهای ایدئولوژیک و فکری در کنشگران، سبب شدهاند که روند اصلاحات و دستاوردهای سیاسی برای زنان با محدودیت مواجه باشد. براساس یافتههای این تحقیق، هر دو دسته از فرصتها و نیز چالشها و محدودیتها در ساختار حاکمیتی و در خود کنشگران، هم فرصتساز و هم مانع یا محدودکنندۀ حقوق شهروندی زنان در کویت هستند.
Machine summary:
مهم ترين موانع ساختاري و موانع در سطح عامليت يا کنشگران زن در جلوگيري از پيشبرد سريع حقوق شهروندي زنان کويت چه بوده اند؟ در پاسخ به اين پرسش ها، فرضيه ها يا پاسخ ها چنين طرح ميشوند: دستاوردهاي چشمگير زنان در حقوق شهروندي همچون کسب حقوق سياسي، اجازة شرکت در انتخابات ، مشارکت مدني و گروهي و مشارکت در جنبش هاي اعتراضي ريشه در شکاف هاي سياسي در ساختار حاکميت به ويژه بین پارلمان و امير و کابينه و شکاف هاي درون پارلماني (به مثابۀ ساخت فرصت هاي سياسي) و نيز تحولات فکري ، نگرشي، نسلي و آگاهي در نسل جديد زنان و فعالان زن داشته اند.
از ح ث ي پي ۀنيش تاريخي موضوع بايد گفت که در خصوص اين موضوع به زبان فارسي ، مقالۀ مستقلي يافت نشد، اما در مورد حقوق زنان در سطح کلي و منطقه اي، پاره اي منابع وجود دارند که در اين زمينه ميتوان به کتاب خليل سردارنيا (١٣٩٠) با عنوان درآمدي بر جامعه شناسي سياسي خاورميانه اشاره کرد که يک فصل آن به موانع حقوق شهروندي زنان در شيخ نشين هاي خليج فارس اختصاص داده شده است .
در مورد اين موضوع ، ميتوان از اصطلاح «خشونت ساختاري» هانا آرنت استفاده کرد، به اين معني که آميزه اي از سنت ها، قوانين و سياست هاي مردسالارانۀ نهادينه شده ، خشونت عليه زنان در شيخ نشين ها از جمله کويت را استمرار داده اند(٥-٤ :٢٠١٥ ,Kuwait Society for Human Rights) .