Abstract:
پدیده قاچاق را میتوان از دو منظر «علل و انگیزههای وقوع» و «پیامدها» مورد بررسی قرار داد. در پژوهش حاضر به موضوع قاچاق از ابعاد علل، انگیزهها و همچنین پیامدها پرداخته شده است. همچنین ضمن ارائه روشی کاربردی برای برآورد حجم قاچاق، اثر وضع تعرفههای وارداتی بر قاچاق کالا در اقتصاد ایران به روش برآورد رگرسیونی بر روی داده های مقطعی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان میدهند: اولاً در سال 2014 حدود 19 میلیارد دلار کالا بهصورت قاچاق به کشور وارد شده است و ثانیاً با افزایش یک واحد درصد در نرخ تعرفه واردات کالاها به کشور، حجم قاچاق بهطور متوسط بین 3 تا 6 درصد افزایش مییابد که نشاندهنده ناقص بودن سیاست اعمال نرخ تعرفه برای مقابله با قاچاق است. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده، راهکارهای مقابله با قاچاق در دو دسته راهکارهای مبتنیبر کاهش انگیزههای اقتصادی وقوع قاچاق و راهکارهای مبتنی بر کاهش عوامل تسهیل و تشدیدکننده ارائهشد.
One can study smuggling either with the approach of “reason” or “consequences”. This paper aims to study smuggling on the reason side and focuses on “import tariff rate” as a main motivation for smuggling and tries to estimate the elasticity of smuggling with respect to tariff rates. Iran trade flow data and tariff rates are collected from Trademap, WITS, Iran’s customs administration and Iran’s Trade Development Organization. By observing reported exports to Iran from main trade partners together with reported imports to Iran we construct a proxy for the amount of smuggling at HS6 dissaggregated products. We use both simple regression using 2014 data and fixed effects estimation using 2011 and 2014 for 10 main trade partners. Results show that there is a positive correlation between tariff rates and smuggling. Specifically, a one percentage point increase in tariff rate increases the trade gap by about 4.7 percents. The results are highly significant and robust to adding controls and restricting the sample.
Machine summary:
نتایج پژوهش نشان میدهند: اولا در سال ٢٠١٤ حدود ١٩ میلیارد دلار کالا به صورت قاچاق به کشور وارد شده است و ثانیا با افزایش یک واحد درصد در نرخ تعرفه واردات کالاها به کشور، حجم قاچاق به طور متوسط بین ٣ تا ٦ درصد افزایش مییابد که نشان دهنده ناقص بودن سیاست اعمال نرخ تعرفه برای مقابله با قاچاق است .
این مدل های کلان ، اگرچه ممکن است دیدی کلی نسبت به حجم قاچاق کالاها به کشور بدهند، اما نمیتوان از آن ها برای تخمین رابطه ای دقیق بین قاچاق و عوامل مؤثر بر آن ، به خصوص نرخ تعرفه واردات ، استفاده کرد.
نتایج این مطالعه که برای داده های واردات ایران و ١٢ شریک عمده تجاریاش طی سال های ٢٠٠٣ تا ٢٠٠٨ انجام شده است ، نشان میدهد که رابطه مثبت و معناداری بین شکاف تجاری یا قاچاق و نرخ تعرفه واردات وجود دارد، به نحویکه با افزایش ١ درصدی نرخ تعرفه واردات ، این شکاف به طور متوسط ٠٫٦٧ درصد افزایش مییابد.
همچنین به منظور در نظر گرفتن اثرات ثابت کالاها بر رابطه بین نرخ تعرفه و شکاف تجاری، رابطه (٧) به روش تفاضل مرتبه اول برآورد میشود: (رجوع شود به تصویر صفحه) (7) تجزیه وتحلیل داده ها و یافته های پژوهش در مطالعه حاضر از داده های نرخ تعرفه واردات و همچنین آمار تجارت ایران در سطح داده های شش رقمی «نظام هماهنگ توصیف و کدگذاری کالاها و خدمات (HS٦)»، در سال های ٢٠١١ و ٢٠١٤ میلادی ١، استفاده شده است .