Abstract:
فهم دقیق اصطلاحات مربوط به شیوههای توسعه یافته در غرب جهت تصحیح متون میتواند در رویکرد محققان نسبت به تصحیح متن نسخههای خطی قرآن بسیار مؤثر باشد و مانع از بدفهمیهای احتمالی و در پی آن نتایج نادرست در تحقیقات تخصصی این حوزه شود. این مقاله با تکیه بر روش لاخمان به بیان اصطلاحات مربوط به این شیوه در حوزه مطالعه دستنویسهای کهن قرآنی میپردازد و میکوشد نشان دهد که درمرحله نخست از این روش یعنی گردآوری و طبقهبندی شواهد باقی مانده، ارائه مصادیق دقیق ایناصطلاحاتتا چه اندازه میتواند در تعیین وزنِ هر نسخه در فرآیند تصحیح و شکلگیری شجرهنسبِدستنویسهای کهنِ به جامانده از قرآن مؤثر باشد. همچنین نوشتارحاضر درمرحله تصحیح و گزینش در روش لاخمان نیز برآن است که امکان تطبیق هریک از اصول آن در خصوص نُسخ قرآنیرا بررسی کردهو نیز ثمره بنانهادن سازواره انتقادی از متن دستنویسهای کهن قرآنرا تبیین کند.
Accurate understanding of terms related to methods of text editing which developed in the West, can impact the researchers’ approach to editing the manuscripts of the Qur’an and can prevent possible misunderstandings and consequent incorrect results. This article, draws on the Lachmann method to express the terms related to this method in the study of early Qur'anic manuscripts. This work attempts to show that in the first step of this method called “ recension” , (i. e. , gathering and categorizing the surviving evidence) to what extent providing the exact instances for each term can be effective in determining the weight of each evidence in the process of editing and forming the “stemmacodicum”. The present paper also attempts to study the applicability of each of these methods principles of emendatio regarding the Qur'anic text and to examine the fruit of establishing an “ apparatus criticus” of the text of the ancient Qur'anic manuscripts.
Machine summary:
ملاحظاتی در تصحیح مخطوطات کهن قرآنی برمبنای شیوه کارل لاخمان در تصحیح متون 1 آلاء وحیدنیا 2 استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران چکیده فهم دقیق اصطلاحات مربوط به شیوههای توسعه یافته در غرب جهت تصحیح متون میتواند در رویکرد محققان نسبت به تصحیح متن نسخههای خطی قرآن بسیار مؤثر باشد و مانع از بدفهمیهای احتمالی و در پی آن نتایج نادرست در تحقیقات تخصصی این حوزه شود.
اما بحث در خصوص لزوم یا عدم لزوم تهیه نسخهای انتقادی از قرآن بر اساس عرض دادن و مقابله کردن نسخههای خطی قرآنی به ویژه نسخههای قدیمتر و نویافته از قرآن، آنچنانکه لزوم تغییر دیدگاه به متن دریافتی از کتاب مقدس با کشف نسخههای قدیمتری از آن، همچون نسخههای سینائیه و واتیکانیه احساس شد، مبحثی است که مستلزم شناخت مفاهیم تخصصی در حوزه نسخهشناسی و تصحیح متون از یک سو و همچنین درک تفاوت میان تصحیح انتقادی متون کلاسیک، کتاب مقدس و قرآن، به دلیل تفاوت ماهوی این متون در ساختار متن، شیوههای انتقال متن، ماهیت اختلافهای متنی نسخ مختلف و جز اینها است که چنین تفاوتهایی میتواند منجر به بار آمدن نتیجهای متفاوت از تصحیح انتقادی Michael Josef Marx Nicolai Sinai corpus coranicum Berlin-Brandenburg Academy of Sciences and Humanities Apparatus Criticus zum Koran قرآن نسبت به کتاب مقدس شود.