Abstract:
قرآن بسندگان برای ردّ حجیت سنت پیامبر6، به دلایلی استناد کردهاند که یکی از آنها، وحیانی نبودن سنت نبوی است. اینان وحیانی نبودن سنت نبوی را بر پایة فرضیاتی بنیان نهادهاند که عبارتند از: اعتقاد به عدم عصمت پیامبر6، اعتقاد بر ملزم نبودن مسلمین به اطاعت از رسول خدا6 و عدم منبعیت و مصدریت سنت برای دین اسلام. لکن با دلایل عقلی و نقلی، عصمت پیامبر6 اثبات میشود؛ بسیاری از آیات قرآنی نیز بر الزام مسلمین در اطاعت از پیامبراکرم6 حکایت دارد. منبعیت و مصدریت سنت برای اسلام نیز بنا بر عصمت پیامبر6 و ماهیت علمی ایشان، عقلا جایز بوده و برخی آیات قرآنی نیز بر استقلال سنت در تشریع، صحّه گذارده است. بنابراین پندار وحیانی نبودن سنت نبوی قابل پذیرش نیست.
Machine summary:
آنان بر این پندارند که سنت نبوی، وحی الهی از جانب خداوند بر پیامبر نیست که اطاعت آن واجب باشد بلکه سنت عبارت از انتساب برخی سخنان به پیامبر است که صدور آنها از پیامبر مشخص نیست و بر فرض درستی این انتساب، اینها اجتهادات و برداشتهای شخصی وی است و وحی هیچ گونه دخالتی در آن ندارد و نیز از آنجا که پیامبر انسان است به مقتضای سرشت بشری مصون از خطا و اشتباه نیست.
پیامدهای ناگوار حجیت سنت دلیل اول به طور مبسوط در کتاب «جریان شناسی قرآن بسندگی» اثر محمد ابراهیم روشن ضمیر، بررسی و پاسخ داده شده است.
تنها منبع در اسلام برای شناخت احکام و اعتقادات، قرآن است و هر آنچه غیر قرآن، از سوی پیامبر برای ما بیان شده وحی الهی نیست و جنبه بشری صرف دارد.
(نک: صبحی منصور، ص55) لکن آیات قرآنی بر این پندار، حکم تأیید نمیزند؛ بلکه با استناد به آیات قرآنی، میتوان ثابت نمود که هرآنچه بر زبان پیامبرخدا جاری میشده تنها وحی الهی بوده و رسولاکرم مسئولیت تعلیم کتاب و حکمت به مردم و نیز تبیین مجملات قرآنی را بر عهده داشتهاند که اینها از مصدریت سنت در دین اسلام حکایت دارد.
وحیانی بودن سخن پیامبر دستهای از آیات قرآن بر این نکته دلالت دارند که پیامبراسلام غیر از منشأ وحی، هیچ مربی و معلم دیگری ندارد و آنچه میگوید، آموزههای الهی است که در وحی ریشه دارد.